Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Wednesday, April 22, 2020

Iha susar laran iha ema diak mosu.


Iha susar laran iha ema diak mosu.

By: Immaculda Cecilia Sales de Araujo

Dala barak ita hasoru ema kiak, ema uma laiha, hela iha Estrada liu liu sira nebe iha cidadde. Ita dala ruma  julga ema katak: Nia foer, naok ten, baruk ten, no seluk tan. Maibe ita nunka husu tamba sa nia sai nune’e? Saida mak halo nia sai hanesan ne’e? Sira lakon hela fatin laos tamba sira mak hili atu sai nunee maibe, dala ruma mos situasaun iha sociedade nia laran mak obriga sira sai hanesan ne’e.
Hakarak sai ema neebe mak laran luak, laos deit lori sasan kaixa boot, no pasta nakonu hodi fahe ba maluk sira nebe moris iha situasaun hanesan ne’e maibe ho liafuan murak, oin mamar, atu bele hakman sira nia terus. Wainhira ita halo diak ba ema neebe mak sociedade la dun fo importancia, iha loron ida sira mak sei fo liman hodi ajuda ita iha tempo neebe iha tempu susar.
Hau iha esperiensia ida neebe mak fo lisaun mai hau atu loke hau nia matan hodi hare, fuan hodi hatene serbi. Tuir mai hau iha aiknonoik ida durante estadu Emergensia nian iha tempu pandemia nia laran.
Iha Maun ida tur iha dalan  naran ‘Kuya Joan’ nia hela iha dalan ninin tinan rua ona. Nia mai buka servisu iha Manila, maibe iha tempo neeba nia patraun hasai nia husi servisu fatin, la iha osan atu fila ba uma. Nia haktuir katak; nia Pai ho Mae mos sei moris hela, oras nee daudaun sira la hatene, katak nia mos sei moris ka lae? Nia hakarak fila ba uma maibe osan la to’o atu selu kareta hodi fila ba nia moris fatin.( Oras haat viagem husi capital)  Nia hatutan: “Madre, hau tur iha dalan atu husu ema mos hau moe, hau hein deit se wainhira ema liu mai fo hahan, hau mos fahe ho kolega sira seluk. Kalan hau toba hau sempre reza, no dader mai hau sempre agradece ba Maromak tan hau sei dada is. Laran nee susar maibe atu halo oin sa. Hau la fo sala ema ida tan hau nia moris hanesan ne’e. Hau fiar buat hotu acontese tan iha ninia razaun. Wanhira hau hare imi liu husi ne’e hase’e hau ho oin midar, hau sente haksolok, katak ema diak nee sei iha.”
Durante tempo Estadu Emergencia nian ami mos sempre lori hahan fo nia ho sira seluk iha dalan. Ami sai belun diak ho sira.
Dala ida  ami ba sosa sasan iha supermercado, atu  fila uma la iha Trycicle, trasnporte hotu la halai, ami laran susar la hatene atu halo oinsa tan ami sosa sasan barak. Wainhira sira hetan ami husi dook, sira husik sira nia sasan, mai hodi fo liman atu ajuda ami. Wainhira hau hare attitude ida ne’e hau nia fuan nakonu ho ksolok no agradece ba maromak, no hau hateten ba hau an rasik katak wainhira ita halo diak ba ema sira hanesan neé tempo neebe mak ita precisa liu, sira mos sei la husik ita monu ba susar laran.
Lisaun, halo diak ba ema wainhra ita sei bele, tan liu husi diak nee mak sei sai diak liu tan. Se Ita lakon Domin no laran luak,  ita nia rain sei susar ba nafatin, la iha paz, Ksolok no  esperansa.

Friday, April 10, 2020

Reflesaun Pascoa 2020


Nia lakon atu ita buka Nia ho Matan Fiar nia no ho Fuan nebe Naresin ho Domin .

 
Ema lori tia Nai hosi rate, La hatene sira tau los Nia iha nebe”! Jn 20:2

         Iha Ita nia peregrinação moris ida nee, ita hotu  liu hosi esperiensia ida naran “Momento perdido “moments of loss”. Hanesan Iha tempo nebe ita Lakon ema ruma  nebe ita hadomi, Husik ita sem expectativa. Esperiensia ida ne ita hotu tauk atu enfrenta, laiha ema ida bele haksumik aan hosi realidade ida ne’e, mais cedo ou mais tarde tempo ne’e sei too mai iha ita leet. Hau bele dehan katak iha moris ne’e buat nebe halo ita tauk liu no triste iu mak lakon ema sira nebe ita hadomi.

       Mate revela mai ita Nai nia mistério boot Ida. Cristianos  fiar katak Mate laos fim maibe hahu moris foun nian. Maibe Iha realidade moris nudar ema Ita hare mate hanesan esperiensia nebe lori  moruk, no lori tristeza mai ita. Nunee hamosu  tauk, confusão no pânico .

       Hanesan Maria Madalena Iha Tinan rihun rua liu ba, Iha loron dahuluk semana nia., dadersan nakukun deit Wainhira nia mai visita Jesus, Nia hare rate mamuk.   “Maria halai deit hasoru Simaun pedro ho apostolo nebe Jesus hadomi hodi dehan; Ema lori tia Nai hosi rate, La hatene sira tau los Nia iha nebe”! Jn 20:2

Maria lakon ema nebe nia hadomi liu buat hotu.
      
     Imagina iha Maria nia fatin, iha nia sociedade, situasaun no tempo iha neba. Nia moris iha tempo nebe estereótipos e preconceitos forte tebes iha sociedade neba. Iha tempo nee nia laran Maria lakon ema ida nebe nia hadomi tebes wainhira ema hotu contra nia iha sociedade nebe nia hela ba tan falhas nebe nia halo. Nia lakon ida nebe fo fila nia dignidade tomak , Haraik ba  nia absolutamente moris Foun.  Claro que Maria iha pânico, confusão, tauk, no preocupa tebes, nia la hatene atu ba lós nebe? La hatene saida mak nia bele halo atu  Hetan fali Jesus, Ida nebe nia moris no nia domin lolos.
      Maria preocupado tebes ho Jesus nia lakon, nia senti lakon hamrik iha rate liur hodi tanis halerik, Jn 20:11. Nia expressa nia domin ida nebe klean tebes hodi hakruuk Nia hateke ba rate laran nebe mamuk tia ona. Hanoin, Ema tau hau Nia Nai iha ne’e be? Liu hosi Maria nia esperiensia ida ne atu fo hatene ita katak Jesus dála ruma intensionado ou finji  lakon husi ita  atu ita buka nia ho matan fiar nia no ho fuan nebe naresin ho domin.
       Nia dalaruma iha intensaun atu lakon husi ita le’et nune’e it abele fihir deit nia no buka nia ho matan fiar nian ho fuan nebe nakonu ho domin. Atu nune’e Nia lable lakon tan husi ita nia moris. Iha momento Ida nebe ita esperiensia pânico , tauk no confusão Nai koko ita nia fiar, domin no fidelidade nebe ita iha ba Nia.
       Agora dadaun ita hotu hatene Mundo iha confusão, tauk, preocupado no pânico hanesan Maria Madalena esperiensia iha Jardim hodi buka Ida nebe Nia hadomi tebes.
Ita nia mundo enfrenta hela crise global, vírus pandemia nebe afeta quase mundo tomak no lakon ona moris lubuk ida. Loron ba loron, ema Rihun ba Rihun mak lakon ona  moris . Oan lakon inan aman ida nebe domin hun ba sira. Inan aman mos lakon oan nebe sira hadomi tebes liu buat hotu.
Doutor sira, Scientico sira no ema matenek nain sira too agora hanesan Maria Madalena  Sira hotu preocupado hodi luta atu hetan vitória ba vírus nebe hadaet aan no halakon moris barak .
        Ita nia medicos, matenek nain sira oras ne’e dadaun fo aan tomak buka solusaun no buka hela causa lolos hosi vírus ida Nee, no too agora seidauk hetan aimoruk lolos  atu supera vírus pandemia ne. Mundo halerik tamba vírus Ne halakon ona ita nia maluk doben sira nia moris. Hanesan Maria Madalena halerik ba Jesus nebe lakon iha nia moris.
        Iha tempo crise ne nia laran  ita hotu esperiensia pânico no tauk e hanesan Maria, labele lakon esperança, loke nafatin ita nia Fuan, hakleann ita nia fiar no domin liu2 iha tempo hanesan ne’e. Convida no hein nafatin Nai atu hiit Aan mai fali iha ita leet hodi protege ita. Sai ema nebe fiel no prudente iha circunstâncias hotu.
        Jesus hatene Maria Madalena nia Domin no Preocupasaun atu buka Nai Ne klean tebes. Hau fiar katak Jesus hare ninia esforço tomak Nebe nia tau atu hetan fali Jesus. 
Maria buka nia ho fuan nebe naresin ho domin tomak ba Nia. Nia la lakon esperança iha momento nebe nia sente abandonada, pânico no confusão . Ho halerik Nia buka, nia la desistir, nia la lakon Esperança hodi continua buka nafatin Jesus. Wainhira Maria halerik hela Jesus dehan ; Maria ! Nia fila ba hodi dehan “ Rabboni”! Katak mestre. Jn 20:16 Jesus bolu nia ho nia naran.

Iha Ita nia halerik Maromak bolu ita nia Naran

        Iha Nia halerik, nia sei tilun hodi rona Maromak nia bolu . Esperensia ne profundo tebes ba ita idak idak nia relasaun special ho Maromak liu liu iha momento susar hanesan crise pandemia ida ágora dadaun ita enfrenta . Atu fo hanoin mai ita katak iha ita nia susar Maromak la husik ita , maibe Nia revela mai ita mistério foun ida kona ba Nia aan lolos katak iha momento nebe ita tauk, pânico no confusão iha nee Nai hatudu Nia aan mai ita momos no bolu hela ita nia naran. Atu ita se tilun ba Nia iha momento susar ,atu  ita hametin nafatin fiar no esperança basa iha  Nia silêncio Nai rona ita nia halerik hanesan nia rona Maria Madalena, tanba Ne dá-la ruma Nia  tau situasaun ne mai iha ita leet no intensaun lakon husi ita tanba Nia iha buat furak liu atu fo mai ita idak idak hodi aprende no sai pessoa ida nebe foun no diak liu tan ba Familia, sociedade, ba mundo liu liu ba Nia.

      Fiar atu luta ho domin

          Maria nia ezemplo hatudu mai ita katak Ita nia Fiar ne laos atu reclama depois desistir. Ita nia Fiar ne atu luta ho domin too manan e too hetan buat nebe ita buka. Laiha Vitoria se laiha luta, tanba fiar nee buat nebe ita halo, laos ita dehan deit ho liafuan. Ezemplo, Ita hotu hakarak protegido husi mate no husi moras aat sira nee maibe ita mos lakoi sai hosi buat ida psicologo sira bolu “Comfort zone” ou  Zona nyaman. Nune ita iha tendência atu reclama no contra decreto sira nebe Governo fo sai.
Hanesan  regra balu kona ba Distância social  nebe sai hanesan desafio ida nebe satan ita hosi ita nia rutinas loron-loron nian. Se ita hakarak luta contra ba vírus nee, ita tenki brani atu hola risco hodi husik ita nia conmfort zone ou Zona Nyaman hodi luta hamutuk .

     Distância social hanesan actos de caridade iha tempo Pandemia Vírus

Ita tenki komprende katak distância social hanesan misaun ida no actos de caridade i mos hanesan dalan ida nebe cada pessoa contribui atu ita bele combate pandemia vírus ne. Ne ita nia colaboração atu luta contra ba moras aat ne atu bele hetan vitória. Luta ho fuan nebe naresin ho domin hanesan Maria Madalena hatudu mai ita oinsa nia luta atu buka ema nebe nia hadomi. Se ita hadomi ita aan no ita nia maun alin sira então ita luta sem desistir liu hosi ita ninia hahalok obidiencia ba regras sira nebe bele tulun ita.
Halo distância aan ba malu hanesan mos sacrifício ida nebe ita oferece ba malu nudar presente furak durante crise ida Ne, ita tau distância atu salva ita aan no ema seluk nia moris. Ho Fiar metin, Domin tomak ita hamutuk luta sem desistir atu ita bele resistir. “Resistir é vencer”
Nee mak Luta ho domin atu hetan vitória.

 Tempo atu Hakbesik aan ba Maromak no atu Se tilun ba Nai nia bolu

Tempo ida ne especialmente Convida ita hotu atu buka Nai hodi hakbesik liu ba Nia tan iha ita Nai, iha força sem limite, iha moris sem limite, iha domin sem limite. Se Nia manan moris hosi mate então saida tan mak bot liu Nia?  Covid 19? Ida Ne ita ida-idak  nia resposta Fiar nian.

Tan ne iha susar ida ne nia laran, iha ita nia halerik, Rona Nai nebe moris hias ona hosi mate ne Nia lian. Se atu rona Nai nia lian ita mos tenki rona malu. Imajiana, se ita la rona ida nebe ita bele hare ho matan oinsa ita bele rona Ida nebe ita la hare ho matan. Rona malu ne importante tebes iha ita nia moris liu liu iha tempo ida hanesan ne, ita bele protege no salva malu. Hodi rona malu ita mos bele rona Nai nia Lian nebe bolu hela ita . Se tilun ba Nia lian nebe bolu ita,  fila oin  ba Nia hodi dehan Mestre. Fila oin ba Nia atu hafoun fali ita, atu hakmanek no hafurak liu tan ita moris iha Nia.  Basa, laiha buat ida mak forte liu atu bele hafahe ita ho Nia. Nia manan ona nakukun no mate atu ita bele moris hamutuk ho Nia.

Jesus Nia Moris Hias mak ita nia Notícia Furak liu hotu atu ita fahe ba mundo

Jesus nia terus, Mate no moris hias haraik mai ita graça esperança nia atu ita iha fiar metin nafatin ba Nia katak Nia sei la husik Ita, nia sei la lakon husi ita. Nia lakon husi ita atu ita buka nia no hetan fali Nia hodi hafoun fali ita moris no fiar iha Moris Hias iha loron ikus.

Jesus nia moris hias mak centro ba ita nia fiar, Ida ne mak notícia diak no ksolok lolos no kmanek tebes nebe ita hotu tenki possivelmente fahe ba ema hotu. Ita hotu hola parte iha Jesus  nia moris então ita idak idak nia moris sai hanesan notícia diak ida. Maria Madalena sai ema primeiro fahe notícia kona ba Jesus Nia moris Hias. Mai ita hamutuk ho Maria Madalena Hananu Alleluia no fahe notícia diak kona ba Cristo nia domin liu hosi ita nia liafuan no hahalok diak ba ita nia maun, bin no alin sira .






Festa Na’I Moris Hias 2020



Sr. Mariana Dos Santos Barreto
( Misionaria iha Taiwan).


Friday, April 3, 2020

Orasaun