Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Showing posts with label Karisma. Show all posts
Showing posts with label Karisma. Show all posts

Tuesday, September 17, 2019

AMI NIA KARISMA

Carisma :
Carisma: “Haklaken Maromak Nia lia fuan diak hodi defende lia los no justisa ba ema hotu liu-liu ba sira nebe’e presiza liu ami nia tulun” (konst.no. 5) 
KONGREGASAUN NIA MORIS
Congregasaun ida ne’e hari’i iha loron 5 fulan outubro tinan 1918 iha Maldonado, Peru. Fundadores sira mak Mgrs. Ramon Zubieta, OP ho Beata Ascension Nicol Goñi, OP( sira nain rua ne’e hotu dominicanos).

Congregasaun ninia carism:
Haklaken Maromak Nia lia fuan diak hodi defende lia los no justisa ba ema hotu liu-liu ba sira nebe’e presiza liu ami nia tulun” (konst.no. 5)

Ami ninia misaun mak: 
  • Ami hakarak compromete ba serviso libertasaun integral povo nian 
  • Haklaken liafuan diak nebe’e povo convoca 
  • Incarna iha culturas oi-oin 
  • Solidariza ho sira nebe’e terus no iha marjinalizaun 
  • Asumi serbisu concreta ba promosaun no desanvolvementu iha Educasaun, Saude, serbisu social, media comunicasaun no area sel-seluk liu-liu atu promove dignidade feto nia 
Congregasaun ninia apresenza iha Timor   
Iha tempu portugues nia ukun iha tinan 1953-1975
Timor hanesan rai kiik no kiak ida iha mundo no emabarak la hatene Timor mak iha uitoan nebe'e los?. Nune’e wainhira amu Bispo Jaime Goular convida irmãs missionárias Dominicanas do Rosario atu mai serbisu iha Timor nune'e iha tinan ne ba irma sira mai hodi ajuda povo Timor, sira ho laran ksolok simu convite ida ne’e atu mai hodi haklakenMaromak ninia lia fuan diak ba povo sira nebe’e presiza liu, tuir carisma congregasaunnian.
Iha dia 5 de Marco tinan 1953 irma sira husi Portugal sama sira nia ain fatin iha Timor Leste. Sira to’o uluk iha Dili depois mak sira ba liu Oecusse. Misaun uluk liu mak Oecusse. Irmã sira iha momentu neba mak: irma Maria Puy Muguerza(Superiora), Irma Maria Salome Perez Boffil no irma Joana Goni. Acompanha husi irma Maria Alice. Sira to'o iha Oecusse hela temporariamente ho administrador Fernando Tinoco( Mestisa Portugues- Manatuto)
Iha tempu neba senhor administrador hari'i ospital foun ida no ospital tuan, nia entrega ba irmã sira atu hela. Ospital ida neba mak lori halo colegio. Irmã sira comesa prepara fatin besik tinan tolu no iha loron 22 fulan fevereiro de 1955 sira loke colegio.
Irmã sira nia misaun mak tau matan baema moras sira iha ospital, serbisu mos iha pastoral, fo catequese ba sarani sira, formasaun ba professores sira no loke escola husi cartilla to'o quarta classe.
Iha loron 10 de Noviembre 1958 irma sira loke tan comunidade ida ihaErmera. Iha Ermera loke colegio ida liu-liu sira focus ba formasaun professor sira. Professor sira nebe’e formado tiha ona, sira mak ba fo fali formasaun ba profesores sira iha distritu sel-seluk.
Irma sira hanoin katak missaun iha Timor sai boot ba daudaun no precise ema atu hatutan no haforsa missaun ida ne’e nune’e sira hanoin atu comesa grupo vocasional iha tinan 1965.
Nune’e iha tinan 1971 comesa ona postulando iha Ermera. Maibe uluk Irma sira haruka postulante ida Irma Rosario Pereira Mestre atu ba formasaun iha Macao. Estudantes lubuk ida nebe hatudu sira ninia interesse atu sai religiosa maibe ikus mai sira nebe’e fiel duni ba sira nia nia vocasaun liu husi congreagasaun Irmas Missionarias Dominicanas do Rosario mak Irma: Rosario Pereira Mestre mestisa oan ida nia inan ema Tibar nia aman ema portugal, Irma Rosario Afoan no Irma Manuela Sufa.( sira nain rua ema Oecusse)
Hanesan dehan tiha ona iha Leten Irma sira comesa sira nia formasaun iha Timor maibe sira continua sira nia formasaun iha Macao no Portugal ( ba Irma Rosario Pereira Mestre, OP (Laurinda) no iha Filipinas( Irma Rosario Afoan, OP no Irma Manuela Sufa, OP).Sira nain tolu mak sai nudar Irmas Dominicanas Timor oan nian.
Iha tinan 1972 sira loke tan comunidade ida iha Maliana. Sira fo sira nia an tomak ba missaun iha Timor maibe ita hotu hatene katak situasaun Timor nian uluk la dun fo dalan atu Irma sira continua sira nia missaun. Ihatinan 1975 tan funu, Irma sira tenki sai husi Timor.
Iha tempu Indonesia nia ukun (reabertura 1992)
Irma Rosario Pereira Mestre, fila uluk mai Timor atu comesa missaun iha ne’e maibe tamba nia mesak no seidauk iha comunidade iha ne’e, nia hela ho madre canosiana sira (nia mos antiga aluna canosiana maibe nia hili atu sai Irma Dominicana.)
Liu tinan barak nebe’e Irmas nain rua nebe’e hala’o sira nia formasaun iha Filipinas, ikus mai iha loron 12 fulan Junho tinan 1992 irmas Rosario ho Manuela fila fali mai Timor husi Filipina no sira comesa fali missaun iha Timor.
  Momentu neba iha Dili, sei iha diocese ida deit. Bispo iha temponeba mak bispu Dom Carlos Ximenes Belo, SDB. Irmas nain rua ba hasoru amu bispo no amu bispo husu sei sira bele ajuda iha seminario, maibe sira rua dehan lae. Ne’e la’os ami nia carisma. Nune’e amu bispu fo licensa hususira bele ba iha Soibada, Manatuto. Irmas nain rua ho laran kontente simu missaun ida ne’e.
Povo Soibada tomak kontente tebes hodi hein irmas sira. Sira simu sira ho bidu no tebe-tebe. Sira kontente tebes ho precensa irmas sira nian iha sira nia parokia. Irma sira hela iha parokia mais ou menus besik fulan tolu no ikus mai sira decide atu ba hela iha colegio nebe’e mamuk hela. (colegio ne’e uluk madre canosiana sira mak hela ba)
Irma sira ho coragem continua luta atu bele loke fali missaun iha Timor. Situasaun iha foho ita hotu hatene, ahi laiha no buat barak kuran nune’e Irma sira dehan la’os atu ajuda hanorin iha escola no serbisu pastoral deit maibe atu sustenta sira nia moris Irma sira precise loke fali asrama. Iha difficuldade barak mak irma sira hasoru maibe iha ema diak barak laran luak ajuda Irma sira liu-liu Sarani Soibada no Padre Paroco, Pe. Filomeno Barreto.
Irmas sira hala’o serbisu ho kontente iha rai ida ne’e. koko atu ajuda povo Timor no iha ona mos jovems feto balu nebe hakarak tuir Irma sira iha congregasaun ida ne’e.