FILA FALI MAI DEIT UMA, AMAN HEIN HELA NO HADOMI NAFATIN!

 DOMINGO BA DALA IV TEMPU QUARESMA

 

1a. Leitura: Jos. 5:9a, 10-12   

2a. Leitura:2 Cor. 5:`7-21

Evangelho: Luke 15:1-3,11-32

Sentimento furak ida ita senti wainhira rona husi ema ida, aman ou inan, maun alin, belun, no maluk ruma wainhira dehan mai ita: ba dook karik ba keta haluha fila fali mai uma. Ita iha uma, fila mai deit. Liafuan sira ne’e halo ita senti katak ita pertense ba ema ruma, ita pertense ba familia ida.Moris ne’e atu diak liu ou a’at liu, ita la senti mesak tan ita senti iha ema hein no hadomi ita.

Domingo ba dala haat tempo quaresma nian haktuir mai ita kona ba aman ida ho oan nain rua. Kona ba oan mane ikun. Dala barak ona mak ita rona Kona ba istoria nee. Nia oan nbe koriojo teb-tebes husu nia rikusoin ne’ebé pertense ba nia maski nia laiha direitu nia revolto hodi husik hela uma buka liberdade tamba nia sente iha uma nee moris laiha liberdade ba nia ho pasensia nia Aman husik deit.

 Iha nia liberdade total nee mak nia hasoru desastre ne’ebé lori nia ba lakon rikosoin tomak ne’ebé nia aman fo ba nia. Nia sai kiak liu iha material no lakon buat hotu. Iha momentu buat hotu laiha ona mak nia foin conciente ka sadar katak buat hotu la furak hanesan iha hau aman nia uman. Buat hotu iha, .ema hotu moris diak, no hau mak iha nee sai atan. Ho aten brani nia dehan ba nia an katak hau tenki fila ba hau aman nia Uma maski sai atan.

Nia iha aripendimentu ba nia sala sira, nia dehan ba nia an:  hau precisa deit   domin  hau la precisa ona buat seluk. Nia aman simu duni fali nia hanesan heroi ida tamba nia aman hanoin katak nia oan aprende husi nia sala sira.

Kona ba oan mane boot nia atitude nee diak tebes iha nia aman nia oin nia la husu ga exige nia direitu kona ba rikusoin sira nia nunka revolto hasoru nia aman e nunka halai sai husi uma maibe obedese nain ba nia aman. Nia sempre hamutuk ho nia  aman iha uma besik nia aman maibe wainhra nia alin ne’ebé ba moris a’at hamout rikosoin hotu fila mai uma aman  ho liman rua simu nafatin nia oan mane ikun. Reasaun ne’ebé oan mane boot hatudu mak lakohi simu nia alin, revoltu hasoru nia aman no kontra nia aman, komesa sura nia kolen ba nia aman,komesa protesta nia dehan la justu, komesa halo komparasaun ba nia alin. Nia la rekonhese nia aman nia fuan ne’ebé nakonu ho osan mean. Oan mane boot laiha relasaun klean ho nia aman maibe iha deit mak kaan ba rikosoin sira la hare ba fuan.

 Ita halo komparasaun hahalok oan mane ikun no mane boot: oan mane ikun nee rekonhese nia an katak nia sala nain, hamrik husi nia sala no husu perdaun ba nia aman hodi dehan katak hau sala hasuru ita aman no sala hasuru Lalehan katak Maromak. Oan mane ikun brani hamrik husi nia monu nee hakarak sai diak. Atitude oan mane boot fali senti nia katak nia nunka halo sala no lakohi fo perdaun ba nia alin no lakohi simu nia alin, nee hatudu arogansia no loko an.

Husi pasagem Evangelho nee Ita Nain Jesus Cristo hanorin ita atu sai sarani lolos katak labele moris deit husi liur maibe precisa moris husi fuan no laran atu rekunhese. Ita labele moris hanesan ema fariseu no oan mane boot Nia hahalok hodi la simu Nia alin. Iha Ita Nia Moris Ita esperensia parte rua ne hotu sai hanesan chave atu Ita Moris iha transformasaun. 

Mai ita banati tuir oan mane ikun nia hahalok haraik an no hatene rekonhese katak nia halo sala hasoru Nia aman no Nia maun no buka hakarak halo diak nafatin. Ita nia Aman domin na’in hein nafatin ita atu fila fali ba UMA mesmu que ita ba dook no estraga buat hotu Nia fo no ita la recunhese Nia domin iha ita nia moris. NIA HEIN IHA UMA, FILA DEIT BA!Amen.

 

Reflesaun Husi: Irmã Alzira F. Dos Reis,OP

Kontinua Le'e

LIBERDADE MAI HO RESPONSABILIDADE

 3^o DOMINGU TEMPU QUARESMA

1a. leitura: Ex 3:1-81a, 13-15

2a. leitura: Cor 10: 1-6; 10-12

Evangelho: Lc 13:1-9

OhIn Ita tama ba Terceiro Domingo tempo Quaresma nian, ita simu bolu atu reflete kona-ba ita-nia moris iha Evanjelho nia roman iha moris ne’e Nai Maromak fo mai ita liberdade, maibe liberdade ne’e tenki akompanha ho responsabilidade. Ita hotu hili dalan oi-oin hodi bele moris maibe moris ne’ebe nakonu ho responsabilidade. Ne’e duni, iha tempo quaresma ida ne’e, Nai Maromak bolu ita, Nia haruka ita atu hadia ita nia an, hadia ita nia moris, hodi moris ho didiak no moris ho responsabildade perante ita ema nia liberdade ho espransa tomak.

Iha livro Exodo, fo hanoin mai ita  kona ba Nai Maromak Hatudu Nia an ba Moises hanesan ahi iha ai klobor ida nian tutun, Ne’e hatudu mai ita Esperansa ida katak Nai Maromak la husik ita mesak. Nai fo liberdade  mai ita be nudar nia ema sira, nia mosu ba Moises nudar dalan ida hodi liberta Isarael oan sira, husi liurai Farão nia liman, ho responsabilidade tomak atu povo ne’e bele hetan libertasaun iha Nai Maromak.   

Saun Paulo hateten ba ema Corinto sira katak povo Israel mak hetan Nai Maromak nia grasa iha rai fuik maran, maibe tamba sira halo sala, tan sira uza sira nia liberdade la ho responsabilidade. Ida ne’e inspira mos ita, tan ita goja ona Nai Maromak nia grasa ho dalan oi-oin, maibe buat ne’ebe ita precisa hola atensaun mak tenki responsabiliza ba ita nia liberdade ne’e rasik. Atu ita keta sai husi corridor fiar nian, hanesan ema fiar nain.

Hanesan aiknanoik konaba ai figeira ne’ebé la fo fuan, Nai Hakarak tesi tiha, maibe to’os atan iha esperanca boot iha Maromak nia husu atu fo tan tempo hodi nia bele halo ninia responsabilidade hodi tau rai metan se laiha rejultado mak bele tesi. Mai ita aprende mos husi to’os nain ida ne’e liu-liu iha tinan jubileu pregrino da Esperanza nian convida ita ida-idak, atu halo di’ak  hodi moris tuir ita nia fiar. Iha texto evangelho ne’e, Nai Jesus fo mai ita lisaun importante sira, hanesan Arependimento nudar forma ida husi responsabilidade ne’ebe klean liu. Tan wainhira ita konsiente konaba sala no pecado, ita hili dalan arependimento hakribi salan hodi fila laran ba Maromak. Iha ne’e mak momento lolos iha ne’ebé ita nia liberdade lolos hatudu ninia an iha Nai Maromak nia futar oin. Ne’e mak momento ida ne’ebé laos ita nafatin monu iha sala nia laran, maibe ita ba momento perdaun no transforma ita nia an lolos.  

Tempo quaresma ne’e, ita simu fali oportunidade diak ida atu bele hare didiak fali ita nia an, hadia ita nia hahalok, halos ita nia Fé ba Nai Maromak. Tan Liberdade ne’ebé Nai Maromak fo ba ita, sei sai grasa no bensaun wainhira ita uza didiak ho responsabilidade. Ita tenki hadia ita nia moris, hodi bele halao liberdade   ho dalan ne’ebé Nai Maromak rasik hakarak no laos ita ema nia hakarak. Amen

 

Reflesaun Husi: Irmã Gragiela do Nascimento, OP

Kontinua Le'e

RONA BA FUAN TAN JESUS KOALIA HUSI FUAN

 DOMINGO DAHULUK QUARESMA NIAN

1a. Leitura: Gen. 15:5,17-18

2a. Leitura: Fil. 3:17-41

Evangelho: Luk. 9:28b-36

 

Novedades ba Domingo daruak tempo quaresma, Jesus lori apostulo nain tolu sae ba foho atu halo orasaun. Wainhira sira harohan dadaun hela, derepente abu abu taka rai metin no sira rona lian ida hakilar dehan “ida ne mak hau nia oan doben, imi rona ni a ba.” Lian nee hakilar husi a’as nian mai husu ba mundo atu rona maibe mundo la fo fatin atu rona.

Tiempo quaresma fo oportunidade ba ita atu husik ita nia an livre hodi simu Jesus nia convite hodi lao hamutuk ho Nia, sai ba fatin dook no buka fatin silencio atu harohan.  Sai ba fatin dook significa, lao dook husi hahalok ladiak sira ne’ebé hakanek ema nia fuan. Buka fatin silencio, tanba iha nonok nia laran mak ita bele rona.

Rona ba fuan, tan fuan deit mak wee matan malirin ne’ebé naksulin mai ho oin ne’ebé midar, lian mamar no neon kman hodi lolo liman atu tulun hirak ne’ebé presija ajuda no ain la kole hodi lao hamutuk, hamaluk maun alin no inan feton sira.

Iha tinan jubileu Peregriños de esperansa, ita hotu hetan convite atu sai feto no mane ida ne’ebé sempre fo hatais ita nia fuan ho kor esperansa. esperansa hakerek ho ahí klak iha ema nia fuan, tan hakerek ho ahí klak entaun halo fuan manas no lakan, dudu ou lori sai, fo nabilan iha liafuan no hahalok, atrae ema barak nia fuan hodi foti iniciativa atu hakat ba oin.

Nudar gerasaun foun ida, hakarak convida mos belun gerasaun foun sira seluk atu husik ita nia ain fatin hakerek hela ho liafuan murak ne’ebé hari paz no unidade, husik hela ita nia ain fatin ho cor hirak ne’ebé fo haksolok no anima ema atu hakat tuir. ita hirak ne’ebé hakerek ona esperansa iha ita nia fuan, iha momento ruma kuandu tur mesak hare ba ema aa’t barak ne’ebé hakanek ema nia isin, emosaun no klamar, realidade hirak nee halo ita baruk, lakon vontade atu hakat ba oin.

Ita hare ba mundo ohin loron. ema komesa menus ona atu halo buat ne’ebé diak no ksolok ba ema hotu. Tanba nee ita nudar gerasaun foun nafatin hamrik metin ho ita nia posisaun nudar Peregriño de esperansa. nafatin ho hanoin ida deit katak iha situasaun saida deit gerasaun foun sei la lakon ánimo, alegría no esperansa. nia inti mak nee, RONA BA FUAN, TAN JESUS KOALIA HUSI FUAN.

Reflesaun Husi: Irmã Sara Mendonça, OP

Kontinua Le'e

ESPERANSA IHA MAROMAK NIA PROMESA SIRA

 DOMINGO DAHULUK QUARESMA NIAN (ANO C)

1a. Leitura: Dt. 26:4-10

2a. Leitura: Rom. 10:8-13   

Evangelho: Luk. 4: 1-13    

Domingo dahuluk Quaresma nian konvida ita atu hahu ita nia jornada fiar, konversaun no renovasaun nian. Leitura sira Domingo ne’e nian fo hanoin mai ita katak Quaresma ne’e la’os deit tempo penitensia nian maibe, tempo ida ne’ebe nakonu ho esperansa. Esperansa ne’e nia abut metin iha Maromak nia promesa sira, Maromak nia fidelidade no Maromak nia domin ne’ebe lori salvasaun mai ita.

Oinsa ita tenki hametin ita nia esperansa iha Maromak nia promessa sira?

Iha primeira leitura husi livro Deuteronomia aprezenta mai ita kona ba Moises ne’ebé fo instrusaun ba Israelita sira oinsa mak sira atu hasae buat karan ba Maromak ne’ebe mai husi sira nia servisu no sira nia kosar-ben. Buat karan ne’ebe sira hasae ne’e nu’udar sira nia gratidaun ba Maromak ne’ebe liberta ona sira. Leitura ne’e konvida ita iha tau esperansa iha Maromak nia promessa sira. Nune’e ita laran metin nafatin ba Maromak nia fidelidade iha momento hotu iha ita nia fiar sarani nian. Tan ne’e mai ita tau ita esperansa no konfiansa iha Maromak.

Iha Segunda leitura São Paulo koalia mai ita kona ba esperansa ne’ebe ita iha ne’e mai husi Jesus Cristo. Nia fo hanoin mai ita katak salvasaun ne’e oferese ba ema hotu ne’ebe iha konfiansa iha Jesus hodi bolu nia naran. Saida mak ita halo ona, ita nia kondisaun umana maske nakonu ho frajilidade no frakeja oi-oin maibe Maromak nia domin ne’ebe nakonu ho perdaun ne’e ita hotu bele simu. São Paulo afirma katak Maromak nia domin boot liu fali ita nia failansu no ita nia frakeja sira. Nia grasa sufisiente ona ba ita. Tanba ne’e ita presija iha nafatin esperansa iha Maromak nia promessa sira.

Iha evangelho, ita rona kona ba Jesus ne’ebe Espiritu lori ba rai-fuik maran, iha ne’eba nia halo jejum ba loron ha’at-nulu nia laran no diabo mai atu koko nia. Evangelho ohin hakarak hanorin mai ita katak Maromak nia Liafuan mak matadalan importante ida ne’ebé ita uza atu tulun ita manan hasoru tentasaun ba buat aat sira. Maromak nia liafuan sai hanesan we-matan esperansa nian ba ita. Jesus ne’ebe manan hasoru buat a’at sira fo hanoin mai ita katak ita mos bele manan hasoru tentasaun oi-oin ne’ebé ita hasoru iha moris, Ita bele manan hasoru sala no situasaun desesperado nian bainhira ita kaer metin no tau esperansa iha Maromak nia futar lifuan hodi luta hasoru laloran moris nian (tentasaun iha ita nia-an rasik, iha ita nia komunidade no iha ita nia rain, buat nebe importante liu mak ita iha esperansa nebe nakonu ho creatividade tuir Maromak nia lia fuan hodi bele kria ambiente extraordinario entre ita an rasik ho Maromak liu husi maun-alin sira)

Tempo Quaresma ne’e hanesan momento ida ne’ebé tama iha rai-fuik maran moris nian. Santa Kreda husu ita atu halo penitensia (jejum, absitinensia no karidade). Maibe ita mos sei atravesa tentasaun barak, maibe hanoin ba katak ita la mesak. Maromak la’o hamutuk ho ita iha momento ne’e, hanesan nia la’o ho povo Israel iha rai-fuik maran, no hamutuk ho Jesus iha tempo tentasaun nian. Mai ita haklean ita nia fiar no esperansa iha nia promessa sira no permite atu nia liafuan sira transforma ita nia fuan sira ne’eb é dalaruma iha dúvida kona ba Maromak nia plano mai ita nia moris.

Buat ne’ebé ita presija halo mak ne’e, atu intensifika ita nia vida orasaun nian. Hanesan Jesus iha rai-fuik maran, ita presija fo ita nia tempo atu iha uniaun ho Maromak Aman, se tilun hodi rona nia liafuan sira no buka nia vontade iha ita nia moris. Alem de ne’e, ita presija halo jejum, la’os deit jejum husi hahan sira maibe jejum husi buat sira ne’ebé hadook ita husi Maromak. Jejum tulun ita atu haketak ita nia an husi hakaran mundo nian no hodi tau atensaun tomak ba moris lalehan nian. Ikus, liu ita presija halo karidade, ne’eb é konvida ita atu lolo liman ba ema sira ne’ebé presija tebes ita nia tulun. Karidade halo ita sai Maromak nia sinal esperansa nian ba ema sira seluk. Nai Maromak haraik bensaun no hatudu dalan ba ita hotu durante tempo Quaresma nian.

 

Reflesaun husi:  Irmã Sabina Martins Mota.OP

Kontinua Le'e