Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Saturday, September 28, 2024

MAROMAK NIA REINO LAOS INCLUZIVO BA EMA IDA DEIT

 DOMINGO XXVI TEMPU BAIBAIN

1a. Leitura: Numeros: (11 : 25 – 29)

2a. Leitura:Tg. 5, 1-6

Evangelho:  Marcus 9 : 38 -43,45,47-48

Iha premeira leitura, ita rona Moises ne’ebé lori todan tebes atu mata dalan ba israelitas. Maromak hili katuas nain-hitu atu fahe knaar nee ho laran-sadia.

Bain-hira espíritu santu tun iha katuas sira-nia le’et, sira iha kbi’it ida hodi sai profeta kona-ba haklaken Maromak nia kbi’it atu halao knaar nee iha futuru. Maibé iha mane nain-rua, Eldad no Medad, ne’ebé hela iha akampamentu, sira mos nakonu ho espíritu santu no komesa fó sai profeta. Josue, Moises nia ajuda, hatudu laran-moras no husu Moises atu hapara sira. Maibé Moises hatete: Hau hakarak Maromak nia povu hotu atu fó sai profeta.

Mensagen sira-nee provoka ita atu hanoin didiak ita nia atitude oinsa hare Espíritu Santu nia hahalok iha ema seluk. Hanesan Josua, ita mós lalais atu proteje ita-nia an no limita Maromak nia serbisu ba ita-nia grupu? Ka ita mós hanesan Moises, ne’ebé selebra Espíritu Santu nia prezensa iha fatin ne’ebé deit no contente, tanba ita hatene katak Maromak nia serbisu bo’ot liu fali ita-nia serbisu.

Iha carta Saun Tiago, fo hanoin maka’as kona-ba ema riku sira. “se’e tilun mai. Imi tanis hodi hakilar maka’as, basá, susar barak atu todan daudaun ona iha imi leten. Basá Imi moris iha rai, haksolok ho imi nia salan oin-oin. Imi halo bokur imi-an, wainhira maluk seluk mate hamlaha…imi dadur, imi oho ema di’ak, maibe nia la loke ibun” Saun Tiago hakarak hatoo ba ita hotu katak “Ita-nia rikusoin mak prezente husi Maromak, ne’ebé ita bele uza riku-soin sira ba  nain nia glória no ba ema seluk nia diak. Hodi halo riku-soin no haluha justisa lori konsekuénsia bo’ot.

Lia menon sira-nee fo coragen ba ita atu hanoin kona-ba oinsá mak ita bele tau matan ba ita-nia maluk sira nomos, Oinsa ita uza ita-nia riku-soin? Ita hatudu laran-luak ka lae,? Perguntas ida ne’e fo coragen ba ita atu ita bele haburas laran-luak no hatudu laran-sadia hodi ajuda ita maluk sira ne’be mak presija los ita nia tulun nomos Konsellu ne'ebé di'ak teb-tebes husi Papa Francisco hatete: "Imi bele iha osan barak, rikusoin no pozisaun barak, maibé se imi la fó perdua ho laran-moos, hakarak  hahalok-aat no hanoin aat kona-ba ema seluk, entaun imi-nia moris sei la kontente”. tamba "Ita-nia rikusoin la sukat ho buat ne'ebé ita iha, maibé ho buat ne'ebé ita fó."

Messagen  ne'e fó-hanoin ita katak rikusoin ne'ebé loos mak ita bele fahe no fó aten-barani ba ema seluk. Ita bele hetan buat ne'ebé ita iha, maibé ita bele hetan rezultadu di'ak no laran-luak tanba ita-nia laran-di'ak. Hodi hanoin liután kona-ba fó buat ne'ebé ita presiza, ita bele haburas relasaun ne'ebé kle'an liután ho ema seluk, no ida-ne'e bele ajuda ita atu haburas laran-sadi'a liután iha mundu ne'e. Ikusmai, ita-nia liman-rohan la'ós liu husi ita-nia rikusoin, maibé liu husi domin no apoiu ne'ebé ita fó ba ita nia vizinho.

Evanjellu Marcos nian, Joao hanoin kona-ba ema ne’ebé “duni sai espiritu a’at hodi ita boot nia naran, maibé nia laós parte husi ita nia grupu. Jesus hatete: Keta hapara nia. Nia hatete katak Maromak nia reino laos incluzivu ba ema ida deit no Maromak nia serbisu lao liu fali ema nia hanoin.

Tuir mai Jesus koalia kona-ba sala ida nebe sériu tebes., hodi uza ai- knanoik sira hodi esplika no hatudu no fo hanoin oinsa bele mudah ita nia hahalok sira nee, atu nune’e ita bele moris banati tuir Jesus nia ho komprimisu no sakrifisiu. Oinsá mak ita hatán ba Jesus nia konvite? Ita prontu atu halo buat ne’ebé diak atu hasai sala husi ita-nia moris ka lae? Ne’e laós kona-ba hahalok-aat rasik, maibé kona-ba komprimisu sériu ba santidade no laran-metin ba maromak.

Mai ita hanoin kona-ba ita-nia moris rasik. Iha fatin balu ne’ebé ita presiza atu hametin liután Maromak nia Espíritu Santu? Nomos Oinsá mak ita bele uza ita-nia rikusoin atu hetan glória husi Maromak? Nu’udar fiar sarani ita lao ba oin iha semana ne’e, mai ita haka’as an atu moris ho laran-metin iha Maromak nia Ukun, hodi selebra Na’i nia diak no grasa iha ita nia le’et no haburas ita-nia relasaun diak ho ema seluk nomos ho Aman Maromak, no buka justisa no laran-sadia iha buat hotu ne’ebé ita halo.

“Mota sei la Hemu Rasik Nia Wee. Ai sei la Han Rasik Nia Fuan. Loron Sei La fo Naroman ba nia-an rasik. Moris ba ema seluk ne’e Naturaleza ida. Vida ne’e diak wainhira O Feliz, Maibe Sei Diak liu tan Wainhira ema seluk Feliz tamba O’ Papa Francisco.

 

Reflesaun Husi: Irmã Julieta da Costa, OP



Saturday, September 21, 2024

HAU MAI LA’OS ATU IMI SERBI HAU, MAIBE ATU HA’U SERBI IMI

 DOMINGO XXV TEMPU BAIBAIN

1a. leitura: Sa. 2:12,17-20

2a. Leitura: Tgo. 3:16-4:3

Evangelho: Mk. 9:30-37

Nudar saseluk Kristo nian, ita hotu-hotu iha knar atu moris no banati tuir Jesus nia lalaok nebee husik hela mai ita. Lao tuir dalan Jesus nian significa katak lao no banati tuir lalaok ou ejemplo sira hotu ne’ebé Nia hatudu mai ita; hanesan iha Evangelhp ohin nian hateten nune’e: Hau mai laos atu imi serbi hau, maibe atu hau serbi imi.

Mundo ohin loron, ema hadau malu atu compete hodi sai ukun na’in ne’e barak no facil, maibe deficil atu halo an sai atan hodi servi povo no sarani ne’e ho fuan. Attitude nune’e susar boot iha tempo ohin loron. Basá ema hotu tama iha grupo, partido no congregação uluk nanain atu hetan saida mak nia hakarak, hanesan: atu ema hahi, adora, servi no respeito, la’os atu tuir saida mak grupo, partido no congregação nia principio sira.

Evangelho ohin nian lori ita atu reflete kona ba ita nia moris liu-liu hanesan nudar consagrada ida, hau nia kna’ar lolos mak saida? Benefisio sa mak hau hetan husi misaun sira ne’ebé hau halao? Hau nia serbi hotu nebe’e durante nee, hau halao ho intensaun atu ema hahi no gaba hau ka ou hau halo tamba hau hakarak duni ho fuan atu serbi hau maluk sira?

Maromak bolu ita ida idak no fo mai ita responsabilidade atu serbi malu.   Wainhira Jesus koalia ka hanorin kona ba nia an katak nia sei hetan: “tarata, baku hodi terus to’o mate” (Mc.9:31), maibe Jesus nia escolante sira hanoin hela buat seluk. Hodi hadau malu hela fatin no posição.  Ho ida ne’e Jesus husu ba sira: “imi haksesuk malu kona ba saida iha dalan?” (Mc. 9:33). Sira nia intenção haksesuk malu iha dalan kona ba se mak boot liu wainhira Jesus mate, sira começa prepara estrategia atu hadau malu kadeira no ukun. Husi sira nia intenção nebe la tuir Cristo nia hakarak mak Jesus dehan hikas ba sira: “se mak hakarak sai boot liu sira seluk nia sei sai ikus liu hotu, nia sei sai hotu-hotu nia atan” (Mc.9:35). Husi Jesus nia liafuan ne’e atu hateten katak: hakarak sai ukun na’in precisa halo-an sai ki’ik hodi hamamuk an atu bele hatene rona no hadomi ema hotu.

Papa Francisco, wainhira hasoru malu ho Bispo, Nailulik, madres, frater no catequista sira iha Catedral fo hanoin mai ita dehan: “imi tenke sai perfume ka mina morin Cristo nian ba ema seluk”. Papa nia mensagem ne’e convida no fanun ita idak-idak nia fuan no ulun atu hanoin hikas wainhira Nai bolu ita iha Nia missão, liu husi modelo inan ida nian iha ita nia congregação. Husi ne’e, ita bele comprende Jesus Cristo nia missão iha mundo. Nia mai la’os deit tamba ema riku sira, maibe ba ema kiak no mukit sira no mos Nia mai ba ema hotu atu hetan salvação.

Cristo bolu ita hotu no haruka atu sai nia manu-ain mina morin nian ba ema seluk iha ita ida-idak nia moris no missão. Mai ita tuir no aprende buat hotu husi Nia. Basa hatudu liu husi nia Nia liafuan no Nia hahalok rasik. Nune’e mos visita Santo Padre Francisco nian iha Timor no celebra missa iha Tasi tolu nia dehan: “Hau hare riku soin Timor nian la’os ai-kameli maibe ninia povo”. Nune’e povo ka sarani ne’e mak diak liu. Ne’e duni, Nai Jesus hakarak atu hanorin ita consagrada no fiar na’in sira:

1. Hatene simu terus, hanesan Nia simu: “Jesus dehan se mak hakarak tuir Hau sei hakriit nia an rasik, sei simu nia kruz hodi la’o tuir Ha’u” (Mc. 8:34)

2. Sai ukun na’in ho fuan la’os ho liafuan. Hanesan Nia halo: “La iha domin ida ne’ebé boot liu ida nebe saran nia moris tan nia belun sira (Jo. 15:13).  

3. Atu sai ukun nain diak significa sai atan:Hau mai la’os atu imi servi ha’u maibe atu servi imi (Mt.20:28). Amen.

Ita harohan atu ho grasa Nai ninian, ita hotu bele aten brani nafatin atu lao ba oin hodi descobre liu tan saida mak Maromak nia hakarak mai ita.

 

Bom Domingo ba ita hotu!

 

Reflesaun Husi:

Irmã Leonarda Da C. Evangelista, OP



Saturday, September 14, 2024

ITA BOOT MAK MESSIAS

 DOMINGO XXIV TEMPU BAIBAIN

 

1a. Leitura: Isa. 50:5-9a

2a. Leitura: Tgo.  2:14-18

Evangelho: Mk. 8:27-35


 

Nudar Timor oan ita agradese no kontenti tebes ho Amu Papa nia visita foin dadaun ne, maski nasaun ida kiik tebes iha mundo maibe riku iha kultura, valores moris, no identidade rasik hanesan Timor oan ida. Hanesan iha lema ba vizita Amu Papa nian: atu imi nia fiar sai imi nia kultura. Cultura ida hatene tau  matan no hadomi malu. 

      Iha Evangelhu Saun Markus haktuir katak Jesus husu  ba Nia discípulos sira kona ba Nia ne se? no Pedro responde katak, "Ita mak Kristu/ Mesias.” Iha ne'e  ajuda ita nia fiar no fortalece ita nia identidade de forma importante atu comprende liu signifikado  husi pergunta sira ne:

Premeiro:Conhecimento kona ba An rasik: Iha momentu Jesus pergunta "Nia an ba sira ?", hatudu mai ita atu reexamina ita nian identidade no ajuda ita atu kompriende mais sobre ita nia valores no prinsipiu sira.

Segundo: Aceitação do Chamado: Jesus explica kona nia nian missão. Atu tuir Jesus, ita simu bolu ida ne’e hodi moris tuir hanesan Nia ka lae? Ne'e fortalece ita nia identidade, no ajuda ita atu senta-se parte importante iha plano Divinu.

Terceiro Supera ita nia tauk sira: Iha ne'e, ita aprende katak enfrenta desafios no sufrimentu oi-oin la significa lakon ita nia identidade, maibé mós fo hanoin mai ita faze importante ida ne’e. Iha momentus difíceis, ita hakarak atu buka no lembra katak Jesus mos hasoru dificuldades.

Quarto: Moris ho Propósito: Ne'e ajuda ita atu determina saida mak importante iha ita nia moris, no hili no reflete ita nia identidade iha Kristu.

Quinto:Comunidade no Apoio: Iha seguimento, ita la’os mesak no ita sei la la’o mesak. Ita nian comunidade, familia, no amigos sira bele apoia ita iha caminhada ida ne’e. Ajuda malu nune’e ita bele fortalece ita nian identidade coletiva iha  Kristo.

 

Reflesaun Husi: Irmã Berta Soares Moniz, OP

 


Saturday, September 7, 2024

RONA DIDIAK BA: NA'I HALO BUAT HOTU MESAK DIAK

 DOMINGO XXIII TEMPU BAI-BAIN

 

1a. Leitura: Isa. 35:4-7a

2a. Leitura: Tg. 2:1-5

Evangelho: Mk. 7:31-37 

Ema Timor quase hot-hotu prepara ona fuan atu simu ho ksolok Santo Padre Francisco iha rai doben Timor Leste. Santo Padre hanesan representante Kristu nian mai vizita ita atu lori lia fuan ksolok Evangelho nian. Ita nia tilun nakloke atu rona ka lae?

Desde que Sua Santidade to’o iha Indonesia, Ita barak asiste katak  sarani barak,  muçulmano sira inclui sira ne’ebé  la fiar iha Jesus hetan inspirasaun ho ejemplo moris Papa Francisco nian. Nia ema ne’ebé simples, hakbesik no hakuak ema hotu, liu-liu nia hatudu katak paz iha mundo ne’e possivel sei ita hatene simu malu mesmu que ita iha diferencia oi-oin. Ita ida deit mesmu que ita diferentes. Ita hotu pertence ba humanidade. Ita nia tilun moos no diak hela atu rona didiak ka lae?

 Iha Evangelho ohin nian, Saun Markus haktuir katak wainhira Jesus sai husi rai Tiro, hodi la’o husi rai Sidonia ba tasi Galilea, Nia kura Iha ema ida tilun diuk no monok ne’ebé sira lori ba Nia. Jesus dehan ba Nia “ Effatha” katak” Loke ba.”

Iha mundo nakonu ho barulho oi-oin, dala barak kusta ba ita atu rona didiak. Tan ita la rona didiak, deficil mos ba ita atu koalia liafuan diak. Dala ruma mos ita rona maibe ita rona lian sira ne’ebé lori atu atu hadook an husi Jesus.

Hanesan Jesus, Papa Francisco sai husi Vatikanu, mai Indonesia, liu husi Papua Nova Guiné, sei mai to’o rai doben Timor Loro Sa’e, no sei liu ba Singapura. Hein katak ho Ita nia Papa nia prejensa, ita nia tilun bele nakloke no nanal mamar hodi haklaken: katak” Nai halo buat hotu  mesak diak.” Ida ne’e mak atu dehan katak: atu o nia fiar sai o nia cultura.

Ita husu Jesus atu kura ita nia moras sira hanesan ladun gosta rona malu, hakarak buka manan deit, la rona ba kiak sira nia halerik, oan sira la rona inan aman, inan aman la fo tempu atu rona oan sira, no lakohi simu saida mak diferente husi ita, nst.

Wainhira ita nia tilun sira nia fuan taka hela, mesmu ita hare hela iha ita nia rain iha injustisa oi-oin, ita nanal sei to’os atu koalia no defende ema seluk nia direito ba moris diak.

Ita hotu nia deseju atu depois de Papa Francisco nia vizita, ita nia rain no kreda sei iha transformasaun no iha moris foun. Moris foun ida ne’e la precisa ejiji husi ema seluk maibe tenki comesa husi ita a’an rasik.

Portanto, loke tilun no fuan atu simu grasa Na’I Maromak nian no hahu moris tuir cultura Evangelho nian. Atu Ita nia rain bele iha paz, hatene dialogu, rona, simu, no respeita malu, serbisu hamutuk ba Timor ida diak liu tan. Liu-liu tane a’as dignidade humana iha ita nia rain.  

HI’IT AN MAI AMI RAI DOBEN TIMOR LESTE SUA SANTIDADE PAPA FRANCISCO. 

AMI HAKSOLOK HO ITA NIA PREJENSA!

 

Reflesaun Husi: Irmã Maria de Fatima Pui, OP