HA'U NIA MAROMAK, HA'U NIA MAROMAK, TAN SÀ HEWAI HA'U?

 

DOMINGO RAMOS NA'I NIA PAIXÃO.

1a. Leitura Is. 50,4-7

2a. Leitura Flp. 2, 6-11

   Evangelho  Jo. 14,1-15

   Ohin ita tama ba Domingo Ramos Na'i nia paixão tan ne'e hosi Leitura no Evangelho ohin  ne'e  nian hafahe tiha iha oin rua, primeiru  Koalia mai ita kona ba manan kmanek no gloria, segundo koalia mai ita kona ba terus no mate. Jesus nia futar iilas, iha Nia iilas nu'udar Liurai Maksoyn, no mos "Na'i nia atan." Tebs duni, tama ho ksolok kmanek  wa'in tebes mai iha Jerusalem lori ba paixaõ Maksoyn  nian, maibe, housi hanoin seluk ida atu hatene lolos, sà mak paixaõ ne'e, ema sira nebe hatene tebes duni ona,moris Maksoyn Jesus Kristu nian, mak sei simu.

   Tan ne'e hahu housi ohin loron, ita hatene katak, Misterio pascoa nian, mak hamos sala nian no hadame malu ho Maromak,  Iha oin rua ida mak  terus , ida seluk mak gloria. Mate mak dalan mesak Misterio pascoa nian: Laos to'o ona rohan, maibe atu tama ba moris, dalan nebe "Na'i Nia atan " hodi liu ba atu to'o iha Jerusalem. Tebes duni, hetan ona nabilan roman boot moris  Hi'as nian.

    Hamutuk ho Jesus nebe oras ne'e terus  tan ba ita ema nia sala,  ha' u konvida mos  ita idak -idak atu  hare ba ita nia An ho preguntas rua ne'e hodi husu: Dala hira mak ha'u koko atu  sai traidor ba ha'u nia belun ida? No mos dala hira mk hau  sai ona ema  traidor ba ha'u nia belun nebe diak mai ha'u?

   Preguntas rua ne'e lori ita atu halo refleksaun badak ba ita nia journada moris nian  dala barak hahalok sira hanesan ne'e akontese iha ita nia moris, liu hosi ita nia  laran moras, foti An ho atetude  sira nebe hakarak atu ha'u nia An mak diak liu ema seluk, Gosta hatun malu  iha kompetensia balun  no  gosta  halo terus malu, lalaok sira ne'e  dala ruma ita la espera atu akontese maibe nia mosu iha ita, tan ba ita ema nudar humana la ses housi sala, saida mak  ema seluk nia hare mai ita nia An.katak ita ema la perfeito iha Maromak nia matan. maibe iha tempo atu tama ba semana santa ida ne'e Jesus fo nafatin mai ita corajem atu hadia buat nebe naksalak iha ita nia An .

      Hanesan saida mak Judas tau iha nia hanoin sai traidor  ba Jesus laiha ema ida mak hatene kona ba ida ne'e,  buat hotu fo sai iha loron ikus mak ita hatene katak ema nebe sai traidor ba Jesus ne mak Judas escariotes maibe saida mak akontese ba Judas no Jesus fo hanoin mos mai ita katak maske ita  iha relasaun ho kolega nebe diak maibe hahalok nudar traidor ne'e sempre mosu iha ita.

     Ho refleksaun simples ida ne'e, hein katak bele fo nafatin inspirasaun foun mai ita iha  semana santa ida  ne'e oinsa  ita iha coragem fiar metin  nafatin ba  Nia  hodi husu Nia tulun no perdaun  ajuda  ita  iha dalan ida ne'e  hodi hadia buat nebe falha hosi ita la presija atu hare ba ema seluk maibe presija mos hare ba ita nia An,  hodi sente nafatin Jesus ninia presenja hamutuk ho Nia iha Nia terus.

 

Reflesaun Husi:

Irmã Sabina Gonzaga, OP

 

 

 

Kontinua Le'e

ORAS TO'O ONA

 

DOMINGO V DA QUARESMA

1a. Leitura: Jer.31:31-34

2a. Leitura: Heb 5:7-9

Evanjelho: Jo. 12:20-33

 

FINI NEE MONU BA RAI NO MATE, NIA SEI FO FUAN BARAK

 

 

    Leitura sira Domingo ohin ne'e nian hosi profeta Jeremias fo hanoin mai ita "Imi buka hatene Na'i.", Saun Paulo nia surat ba Hebreu sira hanorin mos ita katak maski Oan, ho terus oin-oin, Nia hatene duni oin sa halo tuir deit Aman nia hakarak no Iha evangelho haktuir katak: Oras to'o ona atu Oan Mane simu nia Gloria. (Jo. 12:23)

    Belun sira, Jesus kristu fo sai mai ita katak Nia hatene no konsiente didiak kona ba Aman Maromak nia planu ba Nia atu soi no salva humanidade tomak. Nai Jesus hatene didiak sa ida mak Nia sei hasoru iha mundo ne'e. Ohin Nai Jesus afirma dala ida tan mai ita katak Nia tempo besik dau-daun ona atu ba to'o iha Aman, Nia tenke liu hosi terus, mate no moris hias.

     Jesus kristu hases an hosi kalis ne'e nudar ema ida dala ruma ita bele husu se Kristu konsiente didiak Aman Maromak nia planu , tan sa Nia hakarak husik Nia Ilas nudar Maromak no mai moris hanesan ema? Nia Maromak Oan no Maromak mos tan sa nia  tenke tuir Maromak? Maibe Kristu hatan katak lae, Nia hatan lae tamba Nia hatene dalan ne mak Nia tenke liu, no ida nee nia objectivo hodi mai iha mundo atu salva ita hotu. “Oras nee hau laran taridu, hau sei dehan sa los? Aman hasai tiha hau oras nee? Lae, tan nee duni mak hau ba to'o oras ne'e." (Jo.12:27 )

    Belun sira hanesan ema bai-bain ida, mate buat ida nebe halo ita laran taridu no tauk, sa tan wainhira ita seidauk prontu atu mate no husik ema hirak nebe ita hadomi. Situasaun nee mos akontese ba kristu, los duni katak mate halo ema tauk no laran triste, maibe ita tenke tau iha ita nia konsiensia katak buat hotu nebe Maromak tau no hafutar mundo ne'e la ses hosi mate no sei la ses inklui ita ema.

   Wainhira ita rona notisia ruma kona ba ema nebe besik ona atu mate, konserteza ita nia matan ben suli, no wainhira ita nia parente balu moras ou baixa iha hospital, Doutor dehan katak nia moris sei la naruk ita imazina ema nee ita nia laran moras no oin sa familia nia sentimentu? ba ita nebe hasoru situasaun hanesan nee, iha leten Jesus Kristu dehan mai ita atu la laran taridu no laran susar atu hasoru ita nia mate. " Tebes fini nebe la monu ba rai no la mate ,nia hela nafatin hanesan fini. Maibe karik fini nee monu ba rai no mate,nia sei fo fuan barak."

    Ho refleksaun simples ida nee hein katak bele fo nafatin inspirasaun mai ita iha tempo Quaresma nee.  Ita precisa aten brani atu moris no  simu ita nia mate, tamba liu deit hosi mate ita sei ba hetan moris nebe rohan laek hamutuk ho Kristu.

 

Reflesaun Husi: Irmã Zelia dos Reis, OP

 

Kontinua Le'e

VOKASAUN RAMON ZUBIETA NIAN

 

Continuasaun ba parte Segundo…

PARTE II: RAMON ZUBIETA NINIA VOKASAUN

 

Ramon hanoin atu sai padre husi kiik kedas.  Iha escola nia sa’e iha meja leten hodi halo hanesan padre sira, fo homilia ba ninia colega sira. Nia bele duni sai padre tan nia diak los.

Wainhira nia halo tinan 14 nia foti desizaun atu tama seminario. Nia dehan ba nia ama maibe nia ama hanoin nia, tan nia sei kiik.

Nia ama, husu ba nia tia Catalina nebe mos madre dominicana dehan  ita nia subriño hakarak sai padre. Nia tia contente tebes ho Ramon nia desizaun maibe nia precisa hein  uitoan. Nia precisa aprende Latin uluk, tan atu sai padre tenki hatene lian Latin.

Iha escola nia professor hanorin Ramon lian Latin no wainhira nia halo tinan 16, nia tama noviciado. Ramon dehan  wainhira nia sai padre nia hakarak  sai padre misionário ida.

Nia halo disernimento ba nia vocasaun,nia husu ajuda/harohan daet husi Virgen Yugo  ikus mai nia sai padre dominicano.

Ramon comesa ho ninian formasaun iha konvento  Saun Domingos iha OcaÑa,Toledo- Espanha.

Nia hahu noviciado iha loron 6 fulan dezembro tinan 1881.Nia halo profesaun iha loron 17 fulan dezembro tinan 1882.  Professa hotu tia,  nia hela iha convento  Santo Tomas hodi estuda to’o tinan lima.

 

Kontinua Le'e

FIHIR BA CRUZ HODI HETAN SALVASAUN

DOMINGU BA DALA HA’AT IHA TEMPU QUARESMA

 “Aman Maromak hadomi tebes Mundo to’o fo Nia oan mane mesak, ba sira  mak fiar iha Nia sei hetan moris rohan laek.” 

    Ohin ita hakat ona ba domingo dala ha’at iha tempo Quaresma nian; Leitura sira  ne’ebe ita rona koalia kona ba “moris foun paskua nian “Aman Maromak hatudu ona mai ita katak dalan domin nian ne’e difisil. Tan ne’e, atu esperensia moris iha domin ne’e ida tenki mate ba nia an rasik hodi fo ksolok no moris foun be ema seluk sei hetan.

   Cristu fo an ba mate hodi mate duni iha Cruz hodi humanu  bele hetan Salvasaun, los duni husi Baptismu mak halo ita tama hamutuk iha Nia mate no Nia moris hias ( Col. 2,12 ) tanba ita hotu iha ona Cristu ninia moris hias nian, ita tenki moris nu’udar  Maromak Nia oan ne’ebe nakonu ho moris foun ba nafatin.

    Evanjellho ohin loron nian husi Saun João ne’ebe relata mai ita sarani fiar nain sira iha tempu Quaresma ida ne’e: Dialogu entre Jesus ho Nikodemus. Nikodemus sai hanesan figura relijiojo boot ida nian ne’ebe ema konsidera hanesan mestre, iha tempu hanesan Jesus mos ema barak konsidera hanesan mestre ida mos. Nikodemus hasoru malu ho Jesus iha kalan, Enkontru ida ne’e hanesan akontesementu boot ida iha testamentu foun nian.

   Lia-menon saida mak ita bele hetan iha dialogu entre Jesus ho Nikodemus? Mai ita hotu refleta hamutuk: Iha vida Relijioju ka vida hanesan sarani fiar nain sira nian, ema hotu  fiar ba Maromak.

   Ema nia fiar ba Maromak la’os atu halo ema aumenta ninia kunhesementu kona ba Maromak, maibe fiar ne’e atu halo ita hatene-an no moris haraik-an iha Maromak nia futar oin ema hotu hanesan, la iha diferensia hanesan koalia iha evanjelho balun ne’ebe dehan katak “ molok imi hadomi Hau, Hau hadomi ona imi” liafuan furak tebes ne’ebe hanesan sarani diak ita merese atu dehan ba ita nia-an iha tempo Quaresma ida ne’e. Labele hanoin katak ita nia sakrifisiu; PANTANG dan PUASA ne’ebe ita halo iha tempu ida ne’e mak folin boot liu fali Jesus Nia domin mai ita.

   Jesus nia aksaun ne’ebe Nia halo iha kinta feira santa kalan, fase Apostulu sira nia ain atu hanorin mai ita katak; moris ho atitude haraik-an ka humilde deit mak halo ita sai boot iha ema sira seluk nia le’et, Jesus la husu ita nia gava-an no foti-an iha ema seluk nia le’et.

      Jesus foti lian ba Nikodemus dehan; hanesan uluk Moises foti samea iha rai-fuik maran nune’e mos mane maksoyn ema sei foti, atu ema hotu ne’ebe fiar sei hetan moris rohan laek iha Nia.

   Jesus utiliza ezemplu sira povu Israel nian iha Antigu Testamentu nian iha desertu, atu Nikodemus bele rekoinhese nia- an didiak. Nu’udar ema sarani ne’ebe dala barak sempre hakonu ita ninia vida ho dúvidas oi-oin iha ita nia moris realidade hanesan  Nikodemus nia dúvidas kona ba moris hias, sai mos hanesan ita nian, iha fiar sarani nian.

   Dala barak ema matenek balun konsidera-an hatene buat barak, ema riku balun konsidera-an iha buat hotu, ema konsagrado no konsagrada balun konsidera-an besik liu ba Maromak, haluha tiha katak buat ne’ebe ita iha  mai husi Aman Maromak.

    Ohin loron Maromak konvida ita hotu persija rona,reflete no banati tuir Nikodemus nia lala’ok hodi buka tuir lialos. Maske Nikodemus ne’e ema matenek boot, hetan experensia barak iha moris maibe, nia sente-an sei falta hela.

    Tanba ne’e nia haraik-an hodi buka tuir Jesus no buka atu komprende didiak Jesus nia esplikasaun kona ba moris fali iha wé batismu.

Husi Nikodemus nia experensia hasoru malu ho Jesus fo tulun nafatin ita iha tempu Quaresma ida ne’e ita atu bele hamate ita nia egoismu sira hodi bele hatene haraik-an, hare hetan ita nia frakeja sira atu husi lalaok ne’e ita bele fihir ba Jesus nia Cruz nu’udar sinal salvasaun nian mai ita hotu.

 

Reflesaun Husi: Irma Sabina Martins Mota, OP 

 

 

 

Kontinua Le'e