LABELE HALO HAU NIA AMAN NIA UMA HANESAN MERCADU

                                              TERCEIRO DOMINGO DA QUARESMA

  

1ª Leitura:  Exdo 20:1-17

2ª Leitura: 1Cor. 1: 22-24

Evangelho:  Jo. 2:13-25

 

 Maun alin sira ohin ita tama iha terceiro domingo quaresma nian. Jesus hatene oinsa ita nia fiar ne’ebé mak kesemetin ho cultura, ba maromak falsu, adora buat seluk, fiar ba matan dok o halo kustume seluk hodi halakon o hadook aan husi Maromak nia domin lolos. Maluk sira, templo iha Jerusalen uluk hanesan fatin sagrado no signifikado tebes ba tradisaun ne’ebé mak lulik no espiritual tebes ba ema Israel sira, uluk sai hanesan fatin ba Maromak nia povo no sai hanesan dalan santidade ba Moises ho nia povu. Iha evangelho ohin koalia kona ba:

A. TEMPLO, MAROMAK NIA UMA! B. TEMPLO MAK FATIN ATU HALO NEGOCIO? C. TEMPLO SAI  SINAL KRISTU NIAN!

A. TEMPLO, MAROMAK NIA UMA.

Iha tradisaun ema Israel sira nia fuan, leI, templo no observasaun no constitusaun sira sai hanesan sinal no identidade ba Maromak. Templo Jerusalen nian uluk sai hanesan fatin  sagrado tebes tanba sira tau matan ho diak no fo konsekuensia tomak tanba fatin nee mak uniko tebes no oficial ba MAROMAK NIA UMA. Ba tradision Espiritu ba ema israel sira templu uluk sai hanesan fatin común bainhira ema santo no ema sala nain, ema ricu no ema kiak bele loke sira nia fuan, sai hamutuk no buka dalan hodi halo conversaun no bele ofrece sira nia ofrendas ba MAROMAK. Iha fatin nee Maromak fo perdua no haraik bensa ba ema hotu no la hili ema.

B. TEMPLU, FATIN ATU HALO NEGOCIO?

Koalia konaba akontesementu iha templo ne’ebé mak hatudu mai ita nudar ema kristaun ne’ebé diak. Jesus ba templo iha tempo paskua celebrasaun importante ba ema Judeu sira, maibe bainhira Jesus too, nia hare ema usa Maromak nia uma hodi faan no troka sasan hanesan merkado no  laos sai hanesan fatin reza nian. Bainhira Jesus hare situasaun ida nee Nia la nonok deit, Nia sobu husi tali hodi duni sira husi templo, no hadia fali fatin nee hanesan fatin santo ba Maromak nia uma. Jesus hatudu nia aksaun atu fo hanoin mai ita katak, Ita nudar Maromak nia povo tenki sai aten brani no haforsa ita nia aan hodi hadia ita nia hahalok hamos ita nia fuan husi hanoin foer no a’at ne’ebé mak domina ita nia ann. Ita tenki tau matan ba ita nia fuan no laran atu sai mos no sai fatin santu hanesan templo ne’ebémak mos no hodi atu hahi.

C. TEMPLO, SINAL KRISTU NIAN.

 Templusignifikadu tebes, hanesan fatin  sagradu o lulik sinal hanesan fatin  hasoru malu ho Maromak ida ne’ebé misericordioso, fo konsola ba ita bainhira ita sai tristi, perdua ita nia sala, hadia ita husi sala no hakuak ita ho Nia miserkordia.Bainhira ita  lakon esperansa. Jesus nia fuan sai hanesan fatin ne’ebé Maromak hela ba, Nia lia fuan no  gestus sira sai misecordia ba peregrina sira. Nunee iha situasaun a’at la iha esperansa Jesus hakuak ho Nia misecordia.

Maluk sira hotu,  Ita nudar ema kristaun sai hanesan templu KRISTU nian iha historia mundo ida nee. Ita nia vocasaun no misaun sai hanesan fatin sagradu hodi nunee ema seluk bele hetan o hasoru Maromak iha nia aksaun no atitude verdadera iha ita nia an. No sai fatin ida  bele hodi kura, halibur ema no fo perdua ba ema. Sai hanesan fatin  ne’ebé mak hatudu katak:

MAROMAK MAK DOMIN NAIN! DEUS é AMOR! GOD IS LOVE! Oinsa  bele sai hanesan tempu Kristu nia iha ita nia moris lor-loron? Oinsa bele hatudu MAROMAK NIA DOMIN Iha hau nia lia fuan, gestus, aksaun, aietude no testemuniu sira? No Oinsa hau bele halao misaun no sai hanesan fatin sagardo hodi nunee ema sira o sarani sira bele hasuru malu no koenhese MAROMAK?

Mai ita hotu reflete no husu ba nia ann ida-idak. FELIZ DOMINGO BA ITA HOTU!

Reflesaun Husi: Irmã Natalia Fouk, OP

Kontinua Le'e

RONA NIA!

 DOMINGO II  DO TEMPO QUARESMA

1a.  Leitura:  Gen. 22.9a-1315- 18

2a.  Leitura:  Rom. 8.3lb-34

Evangelho:  Mc 9.1-9 (2-10)

 

Ita rona iha primera leitura Jesus koko Abrão Nia fiar atu lori nia Oan Mane mesak ne’ebé Nia hadomi tebes atu lori ba oho iha fatin ne’ebé prepara hela ona maibe Maromak Nia anju bolu husi lalehan dehan, keta tau liman ba labarik ne’e no keta halo a’at nia tan Maromak hatene katak Abrão hakarak Nia Oan Mane mesak ne ba Maromak. Nia la konsege oho nia oan ne’e Abrao Foti Matan hare Bibi malae ne’ebé kesi hela besik hela,nia oho bibi ne hasae ba Maromak hodi Nia fatin.tan Maromak hare Abrão nia hahalok diak Maromak dehan Hau sei halo O Nia oan no bei oan Sira sai wain hanesan fitun Iha lalehan no raihenek Iha tasi ibun.

Iha segunda leitura Maromak la husik Nia An rasik maibe nia fo Nia An ba mate tan ita hotu.nia duni Mak Sei husu tulun Mai Ita hotu, Maromak dehan Sira Ema diak , Cristu Jesus nebe mate no moris hias Iha Maromak Nia Sorin kuana atu Salva ita.

Iha Evangelho São Marcus nian dehan mestri diak liu ita hela Iha ne deit. Jesus transfoma an iha nia apostulo sira nia oin hatudu ba nia eskolante sira mak sai sasin kona ba Nia nakfilak an Iha foho, Jesus Nia nakfilak an nee akompanha husi Moises no Elias katak Jesus sei simu Ninia Gloria hodi kumpri ukun fuan no profeta Sira. Tuir dalan ba Jerusaem iha neba mak fatin ne’ebé Jesus mate no moris hias. Jesus Nia mate no moris hias mak istoria ne’ebé eskolante sira mak sei sai sasin kona ba Nia trasfoma an Iha foho, no kalohan falun sira metin husi kalohan ne rona lian ida dehan ne hau Oan Doben imi rona Nia ba.

 

Ida ne’e fo hatene mai ita kona ba Jesus nia identidade lolos, Jesus Mak Maromak Oan, Maromak hadomi Nia no husu ita hotu atu RONA NIA, eskolante sira hare la hetan tan ema Ida. Jesus deit Mak iha neba ho eskolante sira iha fatin ne’ebé sira horik ba Jesus besik ba sira hodi fo corazen ba sira atu keta tauk maibe atu RONA NIA. AMEN.

 

Reflesaun Husi: Irmã Sabina Gonzaga, OP

Kontinua Le'e

“TEMPO TO’O ONA ROHAN MAROMAK NIA REINO BESIK ONA”

Primeira Semana da Quaresma

1a. Leitura: Gen 9,8-15

2a. Leitura: 1 Pe.3,18-22

Evangelho:  Mc. 1,12-15

 

Ohin ita tama ba primeiru domingo do quaresma iha tempo ida nee mak kreda ofrese mai ita sarani loron hatnulu (40)  iha tinan ida nia laran privelegio bo’ot  ida ba ita atu hafoun –an husu Esperito Santo atu loke ita nia laran hodi rekonhese ita nia frakeza htu.

Tempo to’o ona ba ita atu  halo buat ne’ebé diak ba ita nia belun sira. Mai ita moris hamutuk ba, koko atu halo netik buat  ne’ebé diak iha ita nia moris, koko atu hakoak ema hotu ne’ebé rasa la hanesan ho ita hakoak ema hotu tan Maromak hadomi ita hotu. Hanesan iha leitura maromak halo nia moruk ho ita katak sei la halo tan mai ita  saida mak mosu ona iha  mota diluvio ne’ebé halo mate ema no balada  sira, maibe sinal sira sei mosu nafatin atu fo hanoin nafatin mai ita sei karik ita lao sala dalan ita bele rekonhese nafatin Maromak iha tempo quresma ida nee atu ita bele fila fali ba Nia.

Tan domin Maromak nian ne’ebé bo’ot tebes mai ita nia ofrese nia oan Jesus Cristo mate, ema diak ida mate tan deit ba ema a’at sira tanba nia hakarak lori ita hotu ba Maromak. Espirito Santo lori Jesus ba rai fuik maran hela iha neba to’o loron hatnulu atu koko nian no babeur nia hamutuk  ho balada fuik sira le’et maibe Jesus hatene nia-An nia Autoridade abut metin iha Aman Maromak nia  vontade, Jesus hatudu –an iha babeur nee nia laran hamutuk ho anjo sira ne’ebé mai servi nia.

Reflesaun ida mos ba ita hotu  ne’ebé sei  moris iha rai nee, loron ba loron ita sempre lao ho tentasaun oin-oin, buat ne’ebé sai cause ba ita hotu mak pecado,nia sempre presente iha ita nia moris, tentasaun comite ita ba halo pecado. Tentasaun nee hola parte mos ita ita nia cresemento espiritual nian, quando ita ultra passa tentasaun hirak ne’e mk ita foin  bele dehan ba ita nia –an katak ita nia spiritualidade nee forte.

Meios hotu hosi tentasaun nian balun haleu hela ita  no hela iha ita, dala barak  domina ita ona ita falta de honestidade, responsibalidade, caridade,sacrificio  no mos tentasaun ne’ebé ofrese hosi liur hanesan ohin loron ema hotu assesu ba media social ne’ebé dala ruma mos halo ita sai atan lakon tempo barak hodi haluha halo responsabilidade lolos ne’ebé fo mai ita atu halo. Iha meios barak ne’ebé mosu iha ita le’et see ita la uja tuir nia dalan sei lori ba pecado.

Tanba nee Maromak husu ba ita atu labele kole reza,labele kole hodi halo diak,  iha tempo quaresma nee.  Ita presija halo orasaun ho aksaun tenki lao hamutuk laos deit atu ba reza no halo diak ba ita nia –an deit maibe  ita presija halo mos ba ema seluk atu nunee ema  hotu bele hetan mos beneficio hosi ita nia orasaun no aksaun no hahalok diak nebe ita hatudu ho ema sira ne’ebé  ita servi iha ita nia misaun.

Reflesaun Hosi  Irmã Maria De Fatima  Sequeira, OP

Kontinua Le'e

Ha’u Hakarak : Ó Sei Hetan Isin Di’ak

 DMINGO BA DALA VI TEMPO COMUN

 

1a. Leitura: Lev 13, 1-2. 44-46

2a. Leitura: 1 Cor 10, 31-11

EVANGELHO Mc.1, 40-45

 

Evangelho loron ohin nia ko’alia kona ba mane ne’ebé moras lepra. Mane mos hatene nia an ho haraik an nia hakneak ba rai hodi husu isin di’ak ba Jesus. Buat hotu atu sai di’ak no los ne’e dalan mak ita tenke husu ho haraik an,husi haraik an  mak dalan atu hetan solusaun ba ita nia moras sira. Hanesan mane ne’ebé moras nia la moe atu expressa moras ida nu’u nia sente iha nia isin lolon tomak hanesan lepra ne’ebe nia enfrenta. Razaun ida ne’ebé moras lepra uza mak haraik an atu husu ba Jesus oinsa atu kura nia morasJesus mos hatene katak nia moras no Jesus lolo liman kaer mane ne’ebe moras ne’e, hodi dehan ha’u hakarak: ó sei hetan isin di’ak. Husi parte seluk mos haraik an ne’e la’os atu sai atan maibe atu kura moras hotu ne’ebe ita hetan iha ita nia an.

Jesus hanorin verdade sira ba ita katak hatene katak hatene no la hatene dehan la hatene ne’e mak evangelho ohin hanorin mai ita hotu katak moras dehan moras no la moras dehan la moras buat hotu tau tuir ida-idak nia fatin atu ita bele hatene.

      Evangelho  ida ne’e mos, halo ha’u hanoin falin evangelho seluk ne’ebé dehan: Jesus mai mak buka doutor maibe ema moras mak buka doutor. Moras lepra mos dala ruma akontese iha ita ida-idak nia an maibe ita lahatene atu haraik an ba ema seluk atu fo dalan no kura moras ne’e. Iha ita nia moras lepra seluk mak dala ruma mete ema seluk nia moris no konta ema seluk nia vida. Jesus mai buka ita ne’e presija konfesa sai ba jesus atu muda mentalidade ita ema nia an ne’ebe belit iha ita nia an ne’e ba Jesus. Ho Jesus nia prezensa ne’e kura ona moras lepra ne’ebé mane ne’e hasoru. Mai ho haraik an ita husu ba jesus bele kura hau nia attitude aat sira ne’ebé hau halo hasoru hau nia maluk sira?

  Hau hakarak: ó hetan isin di’ak, isin di’ak halo buat hotu di’ak bainhira isin la di’ak buat hotu paradu. Ema hotu hakarak isin di’ak atu halo sira nia atividades tomak iha sira nia moris. Evangelho ida ne’e inspira tebes ita atu koidadu ita nia isin atu lepra labele kona no moras seluk labele kona. Husi Evangelho ida ne’e halo ita mos aprende katak bainhira ita moras hakbesik an ba Jesus tanba Jesus deit mak doutor ne’ebe bele halo buat hotu. Keta baruk atu hakbesik ba Jesus no keta kole atu husu ba jesus no keta lakon esperansa bainhira o mesak no keta tauk atu fo sai o nia moras tanba Jesus sempre iha ba o bainhira o preciza. Lalika odio ema bainhira o la satisfaz ho nia no reza ba nia hanesan Jesus reza ba ema nebe hetan moras lepra. Ikus liu segunda leitura fo hanoin mai ita katak han ehh hemu eh halo buat naran deit no keta haluha fo Gloria ba Maromak tanba Maromak mak bele buat hotu no halo buat hotu mesak furak no kmanek liu buat ne’ebe ema nia hanoin.

 

Reflesaun Husi: Irmã Zélia dos Reis Nunes,OP

Kontinua Le'e

IHA TEMPU DIAK NO SUSAR LARAN HAKBESIK NAFATIN BA MAROMAK

 

DOMINGO DA V TEMPO BABAIN

 

1a . LEITURA : Job. 7,1-4, 6-7

2a . LEITURA : 1 cor. 7:32-35

EVANGELHO : Marcos 1: 29-39

                                                

Ohin ita tama ona ba domingo Dalima iha tempo babain no iha leituras ohin loron nian  konvida ita hotu atu hare liu kona ba sofrimento nudar realidade humana ne’ebé mak ita experensia iha ita nia moris lor-loron. Liu husi Cristo mak bele hakmaan ita nia sofrimento sira no Nia mak bele transforma ita ema nia moris. Nudar humana ida ita sempre buka Jesus nia tulun atu cura ita ema husi moras fisico no spiritual  ne’ebé ita ema enfrenta iha momento saida deit. Tan ne’e ita presiza haklean ita nia fiar nudar sarani diak husi orasaun mak lori ita ema atu hetan hakmatek e bele purifica ita nia moris.

Iha primeira leitura profeta Job dehan mai ita katak ; ita ema nia moris la’os atu buka diak deit maibe atu hatene sakrifica an hodi bele hetan ksolok.Iha segunda leitura mos são Paul hateten mai ita katak ; Atu haklaken Maromak nia liafuan ba ema seluk laos atu ita simu hahi husi ema sira ne’e maibe  lori ema sira ne’e atu hatene klean se mak Cristo ba sira nia moris, nune’e mos bele hametin sira nia fiar iha Nai Maromak.

Iha evangelho São Marcos, Jesus cura Ema moras  ne’ebé mak hakbesik ba Jesus atu hetan isin diak. Jesus cura ema moras sira ne’e tamba Jesus iha kompaixaun, humilidade ba ema hirak ne’e. Jesus mos iha kbiit Maromak nian hodi  duni sai diabu/ demonio husi ema nia isin lolon.

Ohin loron ita hare kona ba realidade hatudu ema barak mak enfrenta ho sofrimento oi-oin  ne’ebé sai tiha hanesan obstaclo ida halo ema la kontente ho moris no halo ema barak hado’ok an husi Maromak. Parte ida Sofrimento ne’e realidade ida, nia existe, no hola parte iha ita nia moris, atu ema hotu tenke sofre para bele valoriza moris no bele reconhese Maromak nia diak  ne’ebé halo ba ita ema. Sofrimento la’os significa de’it moras (pain), susar ka terus ne’ebé bele cura, maibé nia involve mos iha ita nia emocional, física no spiritual. Hanesan iha evangelho nebe relata ona ; ema barak mak hakbesik ba Jesus atu hetan isin diak, laos fisico deit maibe spiritual mos.

Tan’nee koko atu husu tulun ba Maromak hodi bele hamenus sofrimento hirak ne’ebé ita iha, no haklean nafatin ita nia fiar iha Maromak liu husi Cristo nia presenza iha mundo ida ne’e.

Nai Maromak cura ita atu ita continua halao Ninia missaun hodi proclama ninia liafuan diak. Bainhira ita iha experiensia husi graca isin diak ne’ebé hetan husi Jesus, ita sei sai sasin Cristo nian ba ema seluk hodi fahe tutan Maromak nia laran sadia ba ita nia maun alin sira katak; Maromak ne’ebé nakonu ho kompaixaun no domin ba ita ema hotu. Se mak hakbesik an ba Jesus Nia sei hetan transformasaun ba nia moris no hetan ksolok rohan laek.

 

Reflesaun Husi: Irmã Alda Baptista de Carvalho Soares, OP

 

Kontinua Le'e