Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Friday, April 18, 2025

ESPERANSA MORIS HUSI FUAN NE’EBÉ FIAR

                                                           Domingo Ressureisaun

1a. Leitura: Atos. 10:34a, 37-43

2a. Leitura: Kol. 3:1-4

Evangelho: Jo. 20:1-9

 

Esperansa foun moris husi roman Ressureisaun nian, neebé loke ita nia matan fuan nian atu komprende Jesus nia terus, mate no moris hias. Ita iha fiar ba Jesus mai husi Aman Maromak neebé ita la hare, maibe sentru fiar sarani nian mak ida nee, “Fiar maske la hare”. Haktuir husi Evanjelista Saun João katak; Rahun diak ba hirak neebe Fiar Maske la hare” (Jo. 20:29) ho fiar ida nee mak hamoris ita nia Esperansa foun ba salvasaun, Nunee ita mos hetan grasa gratuita atu hola parte iha Historia salvasaun humano nian.

Festa Paskua ou Ressurreição do Senhor mak selebrasaun klean no boot liu ba Santa Kreda haktuir Papa Francisco, basa husi selebrasaun ida nee ita relembra fila fali domin husi Aman Maromak ba mundo hodi fo Nia oan mane mesak atu kasu sala mundo nian, Domin neebé sai exemplu fiar kristaun nian no dever kristaun sira nian atu banati tuir. Dever Kristaun nian mak atu iha Espiritu aten brani nian hodi halekar Domin neebé ita esperencia iha roman Ressureisaun nian ba mundo.

Wainhira ita esperencia domin, fasil mai ita atu fahe domin nee ho ema seluk, hanesan Maria Madalena halo bainhira nia hare katak Jesus nia isin laiha ona rate, ho aten brani nia halai hodi haklaken novidades nee ho entusiasmu ba Apostolu sira, ida nee hatudu katak Nia rasik esperiencia Jesus nia perdaun no domin. Ohin ita hotu nia dever nudar sarani atu haklaken domin Trindade nian neebé ita esperiencia husi Jesus nia terus, mate no moris hias ida nee, basa projeitu salvasaun nian mai husi Servisu Aman, oan no Espiritu Santo nian.

Oras nee ita lao iha Jornada Esperansa nian, nunee ita iha knaar foun atu sai esperansa nee rasik ba ema seluk, laos ho ita nia liafuan deit maibe ho ita nia moris rasik, tamba testemunha lolos husi ita nia moris presiza fo sai ba mundo roman Resurreisaun Kristu nian.

Ita hatene mos katak mundo oras nee barulho, mundo komesa ona lakon sentido de humanidade, iha neebé la sente ona seluk nia halerik, iha neebé la haksolok ho seluk nia ksolok, mundo neebé nakonu ho individualismo, hadelek an ho dezenvolvimento de tecnologia. Oinsa mak ita atu hatoo messagem Ressureisaun nian nee ba mundo? Se ita mos konsumu hotu ho veneno neebé hanesan. Oinsa ita atu hanaruk ita nia liman? Se ita mos sei hanoin atu satisfaz ita nia an, Saida mak ita atu halo? Se ita nia moris la hamoris esperansa ba terus nain sira.

Maibe ho grasa neebé ita simu iha silencio Maromak nian fo mai ita Esperansa foun katak, buat hotu possible ou bele deit ho Maromak. Basá Evanjellu ohin nia assegura ita ho imagem rate mamuk neebé enxe fali ho naroman moris hias nian. Ho nune’e Ita fiar katak ita iha Maromak moris, ita iha Maromak perdaun, ita iha Maromak domin, tamba nee ita mos koko atu sai moris ba ema hirak neebé mak mate iha Espiritu, lori perdaun ba hirak neebe mak la hetan perdua, no sai testemunha domin ba hirak neebé la sente hadomi.

Jesus Moris Hias, lori Esperansa Foun: Alleluia

Reflesaun Husi: Irmã Guilhermina Da Silva Fatima Do Rego, O.P



Friday, April 11, 2025

DOMIN ROHAN LAEK

 

DOMINGO RAMOS

1a. Leitura:  Isaías 50, 4-7

2a. Leitura: Fil. 2, 6-11

Evangelho: Lucas 22, 14 – 23, 56

 

Domin lolos mak domin ne'ebé fo an ba mate tanba ema seluk nia diak. Saun João evangelista dehan: "ema ida labele hadomi liu fali ema ne'ebé saran nia moris tan nia belun sira”( Jo. 15:13). Jesus ko'alia ida ne refere ba Nia an, inklui mos Nia terus, mate iha krus no moris hias, ne'ebé mak ita sei ba selebra iha Semana Santa ida ne’e.

Tuir tradisaun Igreja Katoliko Romano nian,  molok atu tama ba Semana santa ita sei hahu ho Domingo Ramos. Domingo Ramos bele bolu mos Domingo de paixaun, signifika katak; loron ne'ebé Kristaun no fiar nain sira halibur hamutuk hodi comemora no simu Jesus Triumfante tama iha sidade Sakral Jerusalem ho hananu "Hosana, rahun diak ba ida ne'ebé mai lori Na'i nia naran" atu cumpri profeta Zacarais nia liafuan.( Zac. 9:9).

Koalia teologicamente, Ramos ne'ebé ita kaer signifika promessa Maromak nian no libertasaun. Jesus ne'ebé tama iha sidade Sakral Jerusalem reprezenta Jesus obedese ba Nia Aman nia plano, ho ninia commitmento ne'ebé sei lori salvasaun ba mundo.

Iha Domingo paixaun ida ne Igreja convida ita atu prepara ita nia an ba Semana Santa, hodi reflete hamutuk ho Jesus nia terus, mate iha krus no moris hias. Portanto;  paixaun de sufrimento, paixaun de Graça , paixaun domin nia, paixaun perdua malu,  no mos aktu reconsiliasaun ho Maromak  ita nia an, ema seluk no natureza.

Oinsa atu perpara an?

Sentru ba ita nia isin lolon mak ita nia fuan. Fuan ne’ebé nafatin halo funsaun ba ita nia isin lolon atu iha movimentu, fuan ida ne’ebé mak  book atu bele fo no fahe fuan domin nee ba ita nia maluk sira liu husi ita nia moris lor-loron katak halo buat ne'ebé ordinario  sai extra-ordinario, halo buat ne'ebé ita bele, fo buat ne'ebé ita iha, importante halo ho domin no halo didiak basa  Jesus ninia moris sai ezemplu hodi hatudu ona maneira domin lolos nian iha nebe Nia rasik  mate iha krus tanba hodomi.

Tan nee, ita hotu hetan convite atu prepara ita nia fuan hodi participa iha Semana Santa nia laran hodi hanoin fila fali Jesus ne'ebé iha foho Calvario, tahan terus ne'ebé Nia simu, experiencia hamlaha, moras, mesak nst. Terus sira ne lori ita atu hetan salvasaun no redensaun.

Ho razaun ida ne'e, ita continua fo tempo nafatin ba ita nia an ho Maromak hodi haklean ita nia relasaun ho Maromak no ho Maluk sira hodi aplika nafatin iha moris lor-loron nia Domin nebe ita simu ona no domin ida nee mak tenke fahe fali ba maluk sira.

Reflesaun Husi: Irmã Lucia do Carmo, OP






 

 

Thursday, April 3, 2025

DALAN IDA HUSI KONDENASAUN BA ESPERANSA

 

 

DOMINGO BA DALA HAAT IHA TEMPO QUARESMA 

1a. Leitura: Is. 43:16-21 

2a. Leitura: Fip. 3:8-14 

Evangelho: Jo. 8:1-11

 

Moris nee hafutar an ho kór oioin wainhira ita konsiente didiak kada kor sira iha ninian sentidu rasik. Kór sira nee mak espresa sentimentu real mai husi fuan ne’ebé nakonu ho ksolok no domin. Husi sentimentu real nee haforsa ita atu iha koragem hare fila ba kotuk kura no hakuak ita nia experiência passado sira ho perdaun no hahu fila fali moris nee ho página foun hodi hateke ba futuru. Futuru ne’ebé nabilan hanesan fitun, maske iha nakukun laran nia nafatin fo naroman ba mundo. No fitun ne’e rasik labele fo naroman nabilan wainhira laiha nakukun. Tamba nee futuro ne’ebé nabilan processo liu husi nakukun depois lori naroman mai ba ema ne’ebé iha fiar metin no esperansa ne’ebé la bosok tamba Maromak larak luak domin Nain. Na’i nia laran sadia transforma ita nia fuan nakonu ho ksolok no esperansa rohan laek nian.

Evanjellu ohin nian Saun João aprezenta mai ita kona  ba istoria Jesus perdua feto sala-nain ne’ebe halo sala ho mane seluk. Ema Escrivão no Fariseu sira hakarak Jesus atu fo castigo ba feto ne’e tan tuir sira nia lisan hahalok hanesan feto halo nee tenki tuda ho fatuk to’o mate. Maibe Jesus responde ba situasaun ne’e differente tebes, duke tuir sira hodi fo castigo feto nee maibe Jesus husu sira atu examina ba sira nia an no fo tan opportunidade ba feto nee atu labele halo sala tan.

Iha moris laiha ema ida mak halo lós hela de’it no laiha sala. Ita hot-hotu iha ita nia sala ne’ebe ita hare’e no labele hare. Dalabarak wainhira ita halo sala ne’ebé bo’ot ema hare ita fo merese, hamnasa, hakribi atu hakbesik mai ita. Ita koko hakas an atu halo diak mos ema nafatin julga ita ho ita nia passado, ema julga ita tuir sira nia hanoin  ba ita nia experiência sira. Saida mak ita senti; senti moe, laiha koragem atu infrenta ema sira, lakoi atu hare ema nia oin, lakon esperansa no senti moris nee laiha ona valor. Maibe ita la hatene katak  iha Ema ida hein hela ita atu fila fali ba Nia, husu nia atu perdua ita nia sala sira, kura ita nia kanek sira,  renova ita nia fuan no konverte  ita nia an. Hirak nee hotu  liu husi sacramentu rekonsiliasaun ou konfesa.

Domingo ba dala lima tempo Quaresma nian, hanorin mai ita atu perdua malu, respeita malu, hadomi malu, hodi labele hare de’it ba ema seluk nia frakesa liu fali buat diak ne’ebé nia halo iha nia moris loro-loron nian. Tan nee iha Tinan Jubileu Peregriños de esperansa, momentu especial tebes mai ita, konvida ita atu sai husi nakukun laran hodi halakan ita nia ahi oan esperansa nian, hanorin ita atu labele tauk foti risku ba lialós no dalan los hodi hateke  ba futuro  ho vontade, koragem  no esperansa ne’ebé la bosok. Esperansa ida nee lori ita ba hasoru malu ho Maromak, tamba ho Maromak Nia laran sadía ita hotu hetan salvasaun.

Reflesaun Husi: Irmã Zelina Mendonça, OP



 

 

 

 

Friday, March 28, 2025

FILA FALI MAI DEIT UMA, AMAN HEIN HELA NO HADOMI NAFATIN!

 DOMINGO BA DALA IV TEMPU QUARESMA

 

1a. Leitura: Jos. 5:9a, 10-12   

2a. Leitura:2 Cor. 5:`7-21

Evangelho: Luke 15:1-3,11-32

Sentimento furak ida ita senti wainhira rona husi ema ida, aman ou inan, maun alin, belun, no maluk ruma wainhira dehan mai ita: ba dook karik ba keta haluha fila fali mai uma. Ita iha uma, fila mai deit. Liafuan sira ne’e halo ita senti katak ita pertense ba ema ruma, ita pertense ba familia ida.Moris ne’e atu diak liu ou a’at liu, ita la senti mesak tan ita senti iha ema hein no hadomi ita.

Domingo ba dala haat tempo quaresma nian haktuir mai ita kona ba aman ida ho oan nain rua. Kona ba oan mane ikun. Dala barak ona mak ita rona Kona ba istoria nee. Nia oan nbe koriojo teb-tebes husu nia rikusoin ne’ebé pertense ba nia maski nia laiha direitu nia revolto hodi husik hela uma buka liberdade tamba nia sente iha uma nee moris laiha liberdade ba nia ho pasensia nia Aman husik deit.

 Iha nia liberdade total nee mak nia hasoru desastre ne’ebé lori nia ba lakon rikosoin tomak ne’ebé nia aman fo ba nia. Nia sai kiak liu iha material no lakon buat hotu. Iha momentu buat hotu laiha ona mak nia foin conciente ka sadar katak buat hotu la furak hanesan iha hau aman nia uman. Buat hotu iha, .ema hotu moris diak, no hau mak iha nee sai atan. Ho aten brani nia dehan ba nia an katak hau tenki fila ba hau aman nia Uma maski sai atan.

Nia iha aripendimentu ba nia sala sira, nia dehan ba nia an:  hau precisa deit   domin  hau la precisa ona buat seluk. Nia aman simu duni fali nia hanesan heroi ida tamba nia aman hanoin katak nia oan aprende husi nia sala sira.

Kona ba oan mane boot nia atitude nee diak tebes iha nia aman nia oin nia la husu ga exige nia direitu kona ba rikusoin sira nia nunka revolto hasoru nia aman e nunka halai sai husi uma maibe obedese nain ba nia aman. Nia sempre hamutuk ho nia  aman iha uma besik nia aman maibe wainhra nia alin ne’ebé ba moris a’at hamout rikosoin hotu fila mai uma aman  ho liman rua simu nafatin nia oan mane ikun. Reasaun ne’ebé oan mane boot hatudu mak lakohi simu nia alin, revoltu hasoru nia aman no kontra nia aman, komesa sura nia kolen ba nia aman,komesa protesta nia dehan la justu, komesa halo komparasaun ba nia alin. Nia la rekonhese nia aman nia fuan ne’ebé nakonu ho osan mean. Oan mane boot laiha relasaun klean ho nia aman maibe iha deit mak kaan ba rikosoin sira la hare ba fuan.

 Ita halo komparasaun hahalok oan mane ikun no mane boot: oan mane ikun nee rekonhese nia an katak nia sala nain, hamrik husi nia sala no husu perdaun ba nia aman hodi dehan katak hau sala hasuru ita aman no sala hasuru Lalehan katak Maromak. Oan mane ikun brani hamrik husi nia monu nee hakarak sai diak. Atitude oan mane boot fali senti nia katak nia nunka halo sala no lakohi fo perdaun ba nia alin no lakohi simu nia alin, nee hatudu arogansia no loko an.

Husi pasagem Evangelho nee Ita Nain Jesus Cristo hanorin ita atu sai sarani lolos katak labele moris deit husi liur maibe precisa moris husi fuan no laran atu rekunhese. Ita labele moris hanesan ema fariseu no oan mane boot Nia hahalok hodi la simu Nia alin. Iha Ita Nia Moris Ita esperensia parte rua ne hotu sai hanesan chave atu Ita Moris iha transformasaun. 

Mai ita banati tuir oan mane ikun nia hahalok haraik an no hatene rekonhese katak nia halo sala hasoru Nia aman no Nia maun no buka hakarak halo diak nafatin. Ita nia Aman domin na’in hein nafatin ita atu fila fali ba UMA mesmu que ita ba dook no estraga buat hotu Nia fo no ita la recunhese Nia domin iha ita nia moris. NIA HEIN IHA UMA, FILA DEIT BA!Amen.

 

Reflesaun Husi: Irmã Alzira F. Dos Reis,OP



Friday, March 21, 2025

LIBERDADE MAI HO RESPONSABILIDADE

 3o DOMINGU TEMPU QUARESMA


1a. leitura: Ex 3:1-81a, 13-15

2a. leitura: Cor 10: 1-6; 10-12

Evangelho: Lc 13:1-9

OhIn Ita tama ba Terceiro Domingo tempo Quaresma nian, ita simu bolu atu reflete kona-ba ita-nia moris iha Evanjelho nia roman iha moris ne’e Nai Maromak fo mai ita liberdade, maibe liberdade ne’e tenki akompanha ho responsabilidade. Ita hotu hili dalan oi-oin hodi bele moris maibe moris ne’ebe nakonu ho responsabilidade. Ne’e duni, iha tempo quaresma ida ne’e, Nai Maromak bolu ita, Nia haruka ita atu hadia ita nia an, hadia ita nia moris, hodi moris ho didiak no moris ho responsabildade perante ita ema nia liberdade ho espransa tomak.

Iha livro Exodo, fo hanoin mai ita  kona ba Nai Maromak Hatudu Nia an ba Moises hanesan ahi iha ai klobor ida nian tutun, Ne’e hatudu mai ita Esperansa ida katak Nai Maromak la husik ita mesak. Nai fo liberdade  mai ita be nudar nia ema sira, nia mosu ba Moises nudar dalan ida hodi liberta Isarael oan sira, husi liurai Farão nia liman, ho responsabilidade tomak atu povo ne’e bele hetan libertasaun iha Nai Maromak.   

Saun Paulo hateten ba ema Corinto sira katak povo Israel mak hetan Nai Maromak nia grasa iha rai fuik maran, maibe tamba sira halo sala, tan sira uza sira nia liberdade la ho responsabilidade. Ida ne’e inspira mos ita, tan ita goja ona Nai Maromak nia grasa ho dalan oi-oin, maibe buat ne’ebe ita precisa hola atensaun mak tenki responsabiliza ba ita nia liberdade ne’e rasik. Atu ita keta sai husi corridor fiar nian, hanesan ema fiar nain.

Hanesan aiknanoik konaba ai figeira ne’ebé la fo fuan, Nai Hakarak tesi tiha, maibe to’os atan iha esperanca boot iha Maromak nia husu atu fo tan tempo hodi nia bele halo ninia responsabilidade hodi tau rai metan se laiha rejultado mak bele tesi. Mai ita aprende mos husi to’os nain ida ne’e liu-liu iha tinan jubileu pregrino da Esperanza nian convida ita ida-idak, atu halo di’ak  hodi moris tuir ita nia fiar. Iha texto evangelho ne’e, Nai Jesus fo mai ita lisaun importante sira, hanesan Arependimento nudar forma ida husi responsabilidade ne’ebe klean liu. Tan wainhira ita konsiente konaba sala no pecado, ita hili dalan arependimento hakribi salan hodi fila laran ba Maromak. Iha ne’e mak momento lolos iha ne’ebé ita nia liberdade lolos hatudu ninia an iha Nai Maromak nia futar oin. Ne’e mak momento ida ne’ebé laos ita nafatin monu iha sala nia laran, maibe ita ba momento perdaun no transforma ita nia an lolos.  

Tempo quaresma ne’e, ita simu fali oportunidade diak ida atu bele hare didiak fali ita nia an, hadia ita nia hahalok, halos ita nia Fé ba Nai Maromak. Tan Liberdade ne’ebé Nai Maromak fo ba ita, sei sai grasa no bensaun wainhira ita uza didiak ho responsabilidade. Ita tenki hadia ita nia moris, hodi bele halao liberdade   ho dalan ne’ebé Nai Maromak rasik hakarak no laos ita ema nia hakarak. Amen

 

Reflesaun Husi: Irmã Gragiela do Nascimento, OP



Friday, March 14, 2025

RONA BA FUAN TAN JESUS KOALIA HUSI FUAN

 DOMINGO DAHULUK QUARESMA NIAN

1a. Leitura: Gen. 15:5,17-18

2a. Leitura: Fil. 3:17-41

Evangelho: Luk. 9:28b-36

 

Novedades ba Domingo daruak tempo quaresma, Jesus lori apostulo nain tolu sae ba foho atu halo orasaun. Wainhira sira harohan dadaun hela, derepente abu abu taka rai metin no sira rona lian ida hakilar dehan “ida ne mak hau nia oan doben, imi rona ni a ba.” Lian nee hakilar husi a’as nian mai husu ba mundo atu rona maibe mundo la fo fatin atu rona.

Tiempo quaresma fo oportunidade ba ita atu husik ita nia an livre hodi simu Jesus nia convite hodi lao hamutuk ho Nia, sai ba fatin dook no buka fatin silencio atu harohan.  Sai ba fatin dook significa, lao dook husi hahalok ladiak sira neebé hakanek ema nia fuan. Buka fatin silencio, tanba iha nonok nia laran mak ita bele rona.

Rona ba fuan, tan fuan deit mak wee matan malirin neebé naksulin mai ho oin neebé midar, lian mamar no neon kman hodi lolo liman atu tulun hirak neebé presija ajuda no ain la kole hodi lao hamutuk, hamaluk maun alin no inan feton sira.

Iha tinan jubileu Peregriños de esperansa, ita hotu hetan convite atu sai feto no mane ida neebé sempre fo hatais ita nia fuan ho kor esperansa. esperansa hakerek ho ahí klak iha ema nia fuan, tan hakerek ho ahí klak entaun halo fuan manas no lakan, dudu ou lori sai, fo nabilan iha liafuan no hahalok, atrae ema barak nia fuan hodi foti iniciativa atu hakat ba oin.

Nudar gerasaun foun ida, hakarak convida mos belun gerasaun foun sira seluk atu husik ita nia ain fatin hakerek hela ho liafuan murak neebé hari paz no unidade, husik hela ita nia ain fatin ho cor hirak neebé fo haksolok no anima ema atu hakat tuir. ita hirak neebé hakerek ona esperansa iha ita nia fuan, iha momento ruma kuandu tur mesak hare ba ema aa’t barak neebé hakanek ema nia isin, emosaun no klamar, realidade hirak nee halo ita baruk, lakon vontade atu hakat ba oin.

Ita hare ba mundo ohin loron. ema komesa menus ona atu halo buat neebé diak no ksolok ba ema hotu. Tanba nee ita nudar gerasaun foun nafatin hamrik metin ho ita nia posisaun nudar Peregriño de esperansa. nafatin ho hanoin ida deit katak iha situasaun saida deit gerasaun foun sei la lakon ánimo, alegría no esperansa. nia inti mak nee, RONA BA FUAN, TAN JESUS KOALIA HUSI FUAN.


Reflesaun Husi: Irmã Sara Mendonça, OP



Friday, March 7, 2025

ESPERANSA IHA MAROMAK NIA PROMESA SIRA

 DOMINGO DAHULUK QUARESMA NIAN (ANO C)

1a. Leitura: Dt. 26:4-10

2a. Leitura: Rom. 10:8-13   

Evangelho: Luk. 4: 1-13    

Domingo dahuluk Quaresma nian konvida ita atu hahu ita nia jornada fiar, konversaun no renovasaun nian. Leitura sira Domingo ne’e nian fo hanoin mai ita katak Quaresma ne’e la’os deit tempo penitensia nian maibe, tempo ida ne’ebe nakonu ho esperansa. Esperansa ne’e nia abut metin iha Maromak nia promesa sira, Maromak nia fidelidade no Maromak nia domin ne’ebe lori salvasaun mai ita.

Oinsa ita tenki hametin ita nia esperansa iha Maromak nia promessa sira?

Iha primeira leitura husi livro Deuteronomia aprezenta mai ita kona ba Moises ne’ebé fo instrusaun ba Israelita sira oinsa mak sira atu hasae buat karan ba Maromak ne’ebe mai husi sira nia servisu no sira nia kosar-ben. Buat karan ne’ebe sira hasae ne’e nu’udar sira nia gratidaun ba Maromak ne’ebe liberta ona sira. Leitura ne’e konvida ita iha tau esperansa iha Maromak nia promessa sira. Nune’e ita laran metin nafatin ba Maromak nia fidelidade iha momento hotu iha ita nia fiar sarani nian. Tan ne’e mai ita tau ita esperansa no konfiansa iha Maromak.

Iha Segunda leitura São Paulo koalia mai ita kona ba esperansa ne’ebe ita iha ne’e mai husi Jesus Cristo. Nia fo hanoin mai ita katak salvasaun ne’e oferese ba ema hotu ne’ebe iha konfiansa iha Jesus hodi bolu nia naran. Saida mak ita halo ona, ita nia kondisaun umana maske nakonu ho frajilidade no frakeja oi-oin maibe Maromak nia domin ne’ebe nakonu ho perdaun ne’e ita hotu bele simu. São Paulo afirma katak Maromak nia domin boot liu fali ita nia failansu no ita nia frakeja sira. Nia grasa sufisiente ona ba ita. Tanba nee ita presija iha nafatin esperansa iha Maromak nia promessa sira.

Iha evangelho, ita rona kona ba Jesus ne’ebe Espiritu lori ba rai-fuik maran, iha ne’eba nia halo jejum ba loron ha’at-nulu nia laran no diabo mai atu koko nia. Evangelho ohin hakarak hanorin mai ita katak Maromak nia Liafuan mak matadalan importante ida ne’ebé ita uza atu tulun ita manan hasoru tentasaun ba buat aat sira. Maromak nia liafuan sai hanesan we-matan esperansa nian ba ita. Jesus ne’ebe manan hasoru buat a’at sira fo hanoin mai ita katak ita mos bele manan hasoru tentasaun oi-oin ne’ebé ita hasoru iha moris, Ita bele manan hasoru sala no situasaun desesperado nian bainhira ita kaer metin no tau esperansa iha Maromak nia futar lifuan hodi luta hasoru laloran moris nian (tentasaun iha ita nia-an rasik, iha ita nia komunidade no iha ita nia rain, buat nebe importante liu mak ita iha esperansa nebe nakonu ho creatividade tuir Maromak nia lia fuan hodi bele kria ambiente extraordinario entre ita an rasik ho Maromak liu husi maun-alin sira)

Tempo Quaresma ne’e hanesan momento ida ne’ebé tama iha rai-fuik maran moris nian. Santa Kreda husu ita atu halo penitensia (jejum, absitinensia no karidade). Maibe ita mos sei atravesa tentasaun barak, maibe hanoin ba katak ita la mesak. Maromak la’o hamutuk ho ita iha momento ne’e, hanesan nia la’o ho povo Israel iha rai-fuik maran, no hamutuk ho Jesus iha tempo tentasaun nian. Mai ita haklean ita nia fiar no esperansa iha nia promessa sira no permite atu nia liafuan sira transforma ita nia fuan sira ne’eb é dalaruma iha dúvida kona ba Maromak nia plano mai ita nia moris.

Buat ne’ebé ita presija halo mak ne’e, atu intensifika ita nia vida orasaun nian. Hanesan Jesus iha rai-fuik maran, ita presija fo ita nia tempo atu iha uniaun ho Maromak Aman, se tilun hodi rona nia liafuan sira no buka nia vontade iha ita nia moris. Alem de ne’e, ita presija halo jejum, la’os deit jejum husi hahan sira maibe jejum husi buat sira ne’ebé hadook ita husi Maromak. Jejum tulun ita atu haketak ita nia an husi hakaran mundo nian no hodi tau atensaun tomak ba moris lalehan nian. Ikus, liu ita presija halo karidade, ne’eb é konvida ita atu lolo liman ba ema sira ne’ebé presija tebes ita nia tulun. Karidade halo ita sai Maromak nia sinal esperansa nian ba ema sira seluk. Nai Maromak haraik bensaun no hatudu dalan ba ita hotu durante tempo Quaresma nian.

 

Reflesaun husi:  Irmã Sabina Martins Mota.OP



Friday, February 28, 2025

ESPERANSA NE’EBÉ TRANSFORMA ATRAVÉS HUSI ITA NIA ATITUDE

 DOMINGO BA DALA VIII TEMPU BAIBAIN

1a. Leitura: Sir.  27:4-7

2a. Leitura: 1 Cor. 15:54-58   

Evangelho: Luk. 6: 39-45     

Leitura sira iha domingo ne’e nian husi Eclesiástico, São Paulo no evangelho São Lucas nian convida ita hotu atu reflete kona ba autenticidade iha ita nia liafuan no atitude sira. Eclesiástico fo hanoin katak ita nia intenção verdadeira sira revela iha saida mak ita halo, enquanto evangelista Lucas adverte mai ita kona ba necesidade atu hare claro hodi nune’e bele guia ema seluk. São Paulo iha nia parte fo certeza katak mate vencida ona no ita nia servi ba Maromak ne’e valioso.

Iha contexto ano jubilar esperansa nian convida ita hotu atu moris no halao moris iha esperansa. Esperansa laos deit emosaun ida maibe compromiso activo ida ne’ebe transforma vida no ambiente iha sociedade ho domin no autenticidade.

Ida-ida husu ba nia an; Hau nia atitude sira reflete esperansa nian ka lae? Iha mundo ne’ebé nakonu ho desafios oi-oin, sai portadora esperansa nian bele muda realidade moruk sira. Mai ita actua ho fiar no domin, sai agentes de transformação, atu nune’e ita nia vida sai testemunho vivo esperansa nian ne’ebé ita hetan iha Cristo.

Transformasaun hahu husi ita rasik, se ita nia vida alimenta ho Maromak nia liafuan, ita bele lori malu ba iha moris ne’ebé nakonu ho esperansa iha Cristo. Prática esperansa laos tranformas deit ita nia vida maibe fo mos impactu positivo ba iha sociedade.

Ikus liu, kadi nafatin ita nia consciencia hodi consciente nafatin ho cada gesto domin no compaixaun nian atu bele sai forsa ida hodi satan hirak be presija tulun.

Iha ita nia jornada lorloron hanoin nafatin katak asaun sira be ita actua ne’e reflete Roman Divino nian no iha Roman ne’e rasik ita sei hetan pasu ba transformasaun nian.

Nune'e, mai ita reflete no hare ba ita ida-idak nia an: Ita iha autenticidade iha ita nia liafuan no atitude sira?

Reflesaun Husi:  Irmã Rosita Carvalho da Costa, OP




 


Saturday, December 28, 2024

JESUS HAHU SAI BOOT IHA SABIDURIA

                                                            FESTA SAGRADA FAMILIA

1ª. Leitura: Ecl. 3, 2 6.12- 14 2ª

2a. Leitura: Col. 3, 12- 21

Evengelho: Lk. 2, 41- 52

 

Maluk sira hotu, ohin celebra festa Sagrada Familia Nazanian. Festa ida ne’e celebra iha kontestu Natal nian. Nune’e hatutan ita nia  konsensia lógica konaba inkarnasaun Maromak nia oan iha historia familia ida simples no haraik-an. Amo Papa Joăo XXIII declara katak: Familia Nazaré  mak unika no sai modelu ba familia kristaun sira ohin loron. Maski familia sira enferente problemas no sufrimentu oi-oin maibe sira bele halo komunikasaun ho diak, hatudu ho domin no orasaun. Hatene ho atenta no haraik an profunda sira nia domin iha familia atu sai familia Nazaret nian. Laos fasil realidade moris familia sira nia moris iha tempo agora tanba ho mundansa oi-oin bele troka buat barak ho lalias.

Iha festa Sagrada Familia nian, Mai ita agradese Maromak, tanba NIA HALO AN BA EMA, no fo valor domin rohan laek iha moris lor loron nian. Iha evenjelhu ohin koalia konaba celebrasun Sagrada Familia Nazarė Maromak hili Familia ida ne’ebė mak moris simples iha nia leet.

Molok ita atu kontempla hodi selembra misterio furak ida, ita refirma ho dignidade valor familia nian, ita reflete no husu oinsa sira nia moris realidade iha mundo agora nee.

Realidade ida ne’ebė mak fundamental iha ema ida idak iha moris sociadade, oinsa sira forma emosaun. Iha comunidade Kristaun sempre defende no proteje valor familia nian tuir projeto Maromak nian hanesan comunidade moris no domin. Atu tama o hahu historia ema nian, Maromak hili no halo familia ida. Ida nee kapas no furak tabes tanba bainhira sira entraga na halo tuir familia nian moris no haburas nafatin. Ita hotu mos mai husi familia ida no sai ema hanesan too ohin loron, maski liu husi faktor oi-oin, manera moris, domin ne’ebė mak ita simu no hetan husi ita nia familia rasik la hanesan.

Dalaruma ita moris iha ambiente ne’ebė mak la iha valor, la iha respeito no buat seluk tan, ida nee ita presija tebes atu hakmatek husu Maromak nia tulun hodi halo dialogo ho diak iha situasaun saida deit, tanba iha realidade ohin loron familia barak mak nakfahe no iha problema oi oin nebee mak sira la rejolve ho diak no husik deit. Mai ita intenta halo valor fundamental ba familia Nazaré nian, orasaun no grasa sakramentu Matrimunio nian ida nee mak sai parte ba historia Familia nian, familia  hamutuk ine’ebė ida nee mak sai testemunho ba familia sira seluk.

 Maluk sira, familia sagrada laos buat hotu lao ho diak, iha problemas oin oin , sufrimentus. Maria ho Jose sira lakon Jesus bainhira nia komese sai bot ona, sira buka no bainhira sira hetan Maria dehan, Oan tanba sa halo nee ba ami? sira hatene Jesus nia resposta, Maibe Maria ho Jose seidauk comprende, no sira respeita Jesus nia decizaun sai bot, halo tuir no respetu amizade. Jesus nia inan aman presija tempo para aprende atu kunhese sira nia Oan.

 

 

 Amu Papa João Paulo II deklara mos katak: familia hanesan santuario moris nian, ida nee mak, fatin moris nian, prejenti Maromak nian. Maski iha buat oi oin mai ataka maibe bele buras nafatin ho autentica ema nian.

 Hanesan mos Amo Papa Francisco nia lia fun hateten: Los familia sarani hanesan Santuari moris, iha fatin ne’ebė mak hela sai kuedadu, manera furak nebe mak ita hanoin no nunka hadook an husi familia.

Tan nee Familia mak noticia ksolok nian. Iha momento ida nee ita intenta atu ema ne’ebė mak se konfunde konaba Domin ho Hadomi, dignidade ho egoísta, respetu ho isolajo, familia ho ekonomia, no se descobre lolos konaba lia fuan diak nebee Maromak se hatoo husi Familia. Husi nee mak ita bele hakuak unidade. Ita agradese ba buat diak hira nee tanba iha familia balun nebee mak unidade duni, maski ho problema oi oin no difikuldade oi oin maybe sira nia fiar metin nafatin no nunka haluhan Maromak. Ita la koalia konaba familia nebee mak perefeitu maybe sira haklaken evangelhu no halo tuir no hatudu ho sira nia domin iha moris lor-loron nudar matrimoniu.

Familia moris sagrado iha moris lor-loron nian, sai hanesan santu nebee mak tenki tau matan diak diak hodi haburas no pasencia. Familia ida idak hanesan Evangelhu, nebe mak falta husi ita nia ajuda atu tau matan hodi nunee bele sai familia nebee domin nain no buras nafatin.

Bainhira ita moris husi familia ne’ebė mak laiha problema maibe ida mak ita nia historia. Ita idak idak bele hanoin o reflete ita nia historia, ita nia abut, bainhira hakotu,moris se sai maran, Maromak cria ita laos atu moris mesak o tuir ita nia hakarak maibe para moris no lao hamutuk tenki hatudu grasa ne’ebė mak ita simu husi familia. Maromak hanoin ita no hakarak ita moris iha unidade, hatene agradese, hodi proteje ita nia abut no ita tenke hanoin iha neba. Jornada ba sagrada familia no moris.

Feliz natal nian ba ita hotu!

Reflesaun Husi: Irmă Natalia Fouk, OP