Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Friday, February 28, 2025

ESPERANSA NE’EBÉ TRANSFORMA ATRAVÉS HUSI ITA NIA ATITUDE

 DOMINGO BA DALA VIII TEMPU BAIBAIN

1a. Leitura: Sir.  27:4-7

2a. Leitura: 1 Cor. 15:54-58   

Evangelho: Luk. 6: 39-45     

Leitura sira iha domingo ne’e nian husi Eclesiástico, São Paulo no evangelho São Lucas nian convida ita hotu atu reflete kona ba autenticidade iha ita nia liafuan no atitude sira. Eclesiástico fo hanoin katak ita nia intenção verdadeira sira revela iha saida mak ita halo, enquanto evangelista Lucas adverte mai ita kona ba necesidade atu hare claro hodi nune’e bele guia ema seluk. São Paulo iha nia parte fo certeza katak mate vencida ona no ita nia servi ba Maromak ne’e valioso.

Iha contexto ano jubilar esperansa nian convida ita hotu atu moris no halao moris iha esperansa. Esperansa laos deit emosaun ida maibe compromiso activo ida ne’ebe transforma vida no ambiente iha sociedade ho domin no autenticidade.

Ida-ida husu ba nia an; Hau nia atitude sira reflete esperansa nian ka lae? Iha mundo ne’ebé nakonu ho desafios oi-oin, sai portadora esperansa nian bele muda realidade moruk sira. Mai ita actua ho fiar no domin, sai agentes de transformação, atu nune’e ita nia vida sai testemunho vivo esperansa nian ne’ebé ita hetan iha Cristo.

Transformasaun hahu husi ita rasik, se ita nia vida alimenta ho Maromak nia liafuan, ita bele lori malu ba iha moris ne’ebé nakonu ho esperansa iha Cristo. Prática esperansa laos tranformas deit ita nia vida maibe fo mos impactu positivo ba iha sociedade.

Ikus liu, kadi nafatin ita nia consciencia hodi consciente nafatin ho cada gesto domin no compaixaun nian atu bele sai forsa ida hodi satan hirak be presija tulun.

Iha ita nia jornada lorloron hanoin nafatin katak asaun sira be ita actua ne’e reflete Roman Divino nian no iha Roman ne’e rasik ita sei hetan pasu ba transformasaun nian.

Nune'e, mai ita reflete no hare ba ita ida-idak nia an: Ita iha autenticidade iha ita nia liafuan no atitude sira?

Reflesaun Husi:  Irmã Rosita Carvalho da Costa, OP




 


Saturday, December 28, 2024

JESUS HAHU SAI BOOT IHA SABIDURIA

                                                            FESTA SAGRADA FAMILIA

1ª. Leitura: Ecl. 3, 2 6.12- 14 2ª

2a. Leitura: Col. 3, 12- 21

Evengelho: Lk. 2, 41- 52

 

Maluk sira hotu, ohin celebra festa Sagrada Familia Nazanian. Festa ida ne’e celebra iha kontestu Natal nian. Nune’e hatutan ita nia  konsensia lógica konaba inkarnasaun Maromak nia oan iha historia familia ida simples no haraik-an. Amo Papa Joăo XXIII declara katak: Familia Nazaré  mak unika no sai modelu ba familia kristaun sira ohin loron. Maski familia sira enferente problemas no sufrimentu oi-oin maibe sira bele halo komunikasaun ho diak, hatudu ho domin no orasaun. Hatene ho atenta no haraik an profunda sira nia domin iha familia atu sai familia Nazaret nian. Laos fasil realidade moris familia sira nia moris iha tempo agora tanba ho mundansa oi-oin bele troka buat barak ho lalias.

Iha festa Sagrada Familia nian, Mai ita agradese Maromak, tanba NIA HALO AN BA EMA, no fo valor domin rohan laek iha moris lor loron nian. Iha evenjelhu ohin koalia konaba celebrasun Sagrada Familia Nazarė Maromak hili Familia ida ne’ebė mak moris simples iha nia leet.

Molok ita atu kontempla hodi selembra misterio furak ida, ita refirma ho dignidade valor familia nian, ita reflete no husu oinsa sira nia moris realidade iha mundo agora nee.

Realidade ida ne’ebė mak fundamental iha ema ida idak iha moris sociadade, oinsa sira forma emosaun. Iha comunidade Kristaun sempre defende no proteje valor familia nian tuir projeto Maromak nian hanesan comunidade moris no domin. Atu tama o hahu historia ema nian, Maromak hili no halo familia ida. Ida nee kapas no furak tabes tanba bainhira sira entraga na halo tuir familia nian moris no haburas nafatin. Ita hotu mos mai husi familia ida no sai ema hanesan too ohin loron, maski liu husi faktor oi-oin, manera moris, domin ne’ebė mak ita simu no hetan husi ita nia familia rasik la hanesan.

Dalaruma ita moris iha ambiente ne’ebė mak la iha valor, la iha respeito no buat seluk tan, ida nee ita presija tebes atu hakmatek husu Maromak nia tulun hodi halo dialogo ho diak iha situasaun saida deit, tanba iha realidade ohin loron familia barak mak nakfahe no iha problema oi oin nebee mak sira la rejolve ho diak no husik deit. Mai ita intenta halo valor fundamental ba familia Nazaré nian, orasaun no grasa sakramentu Matrimunio nian ida nee mak sai parte ba historia Familia nian, familia  hamutuk ine’ebė ida nee mak sai testemunho ba familia sira seluk.

 Maluk sira, familia sagrada laos buat hotu lao ho diak, iha problemas oin oin , sufrimentus. Maria ho Jose sira lakon Jesus bainhira nia komese sai bot ona, sira buka no bainhira sira hetan Maria dehan, Oan tanba sa halo nee ba ami? sira hatene Jesus nia resposta, Maibe Maria ho Jose seidauk comprende, no sira respeita Jesus nia decizaun sai bot, halo tuir no respetu amizade. Jesus nia inan aman presija tempo para aprende atu kunhese sira nia Oan.

 

 

 Amu Papa João Paulo II deklara mos katak: familia hanesan santuario moris nian, ida nee mak, fatin moris nian, prejenti Maromak nian. Maski iha buat oi oin mai ataka maibe bele buras nafatin ho autentica ema nian.

 Hanesan mos Amo Papa Francisco nia lia fun hateten: Los familia sarani hanesan Santuari moris, iha fatin ne’ebė mak hela sai kuedadu, manera furak nebe mak ita hanoin no nunka hadook an husi familia.

Tan nee Familia mak noticia ksolok nian. Iha momento ida nee ita intenta atu ema ne’ebė mak se konfunde konaba Domin ho Hadomi, dignidade ho egoísta, respetu ho isolajo, familia ho ekonomia, no se descobre lolos konaba lia fuan diak nebee Maromak se hatoo husi Familia. Husi nee mak ita bele hakuak unidade. Ita agradese ba buat diak hira nee tanba iha familia balun nebee mak unidade duni, maski ho problema oi oin no difikuldade oi oin maybe sira nia fiar metin nafatin no nunka haluhan Maromak. Ita la koalia konaba familia nebee mak perefeitu maybe sira haklaken evangelhu no halo tuir no hatudu ho sira nia domin iha moris lor-loron nudar matrimoniu.

Familia moris sagrado iha moris lor-loron nian, sai hanesan santu nebee mak tenki tau matan diak diak hodi haburas no pasencia. Familia ida idak hanesan Evangelhu, nebe mak falta husi ita nia ajuda atu tau matan hodi nunee bele sai familia nebee domin nain no buras nafatin.

Bainhira ita moris husi familia ne’ebė mak laiha problema maibe ida mak ita nia historia. Ita idak idak bele hanoin o reflete ita nia historia, ita nia abut, bainhira hakotu,moris se sai maran, Maromak cria ita laos atu moris mesak o tuir ita nia hakarak maibe para moris no lao hamutuk tenki hatudu grasa ne’ebė mak ita simu husi familia. Maromak hanoin ita no hakarak ita moris iha unidade, hatene agradese, hodi proteje ita nia abut no ita tenke hanoin iha neba. Jornada ba sagrada familia no moris.

Feliz natal nian ba ita hotu!

Reflesaun Husi: Irmă Natalia Fouk, OP



Friday, December 20, 2024

DOMIN MAK PILAR IMPORTANTE ATU EMA HASORU MALU HO MAROMAK

                                      

 

DOMINGO BA DALA HAAT IHA TEMPO ADVENTO

1a. Leitura: Miq. 5:2-5a

2a. Leitura: Heb. 10:5-10

 Evangelho: Lc. 1:39-47

 

    Maluk doben sira hotu mak Kristu  hadomi.  Ohin ita tama ona ba Domingo ikus molok Natal. Ita hare no senti katak momentu no tempo sira iha nia istoria, mudansa no transformasaun. Husi naroman Esperansa nian ba Naroman Paz nian depois mai naroman ksolok nian konekta ba Naroman domin nian. Sira nee hotu nia hun mai husi Ema Ida, ema nee mak Jesus. Jesus mak hun ba esperansa, dame ksolok no domin. Tamba ne’e ita hare kada domingo kada semana ita sunu lilin ida ninia forsa naroman nian aumenta husi domingo ida ba domingo seluk. Agora ita tama ona ba domingo ikus Adventu nian, naroman ida be forte tebes. Naroman Natal nian, Kristu mak mundo nia naroman  ne’ebe mai leno mundo nebe hafalun an iha nakukun laran.  Ita hein katak tempu ne'e sei nakonu ho esperansa, dame  ksolok, no  domin. Espera ita hotu iha tempu atu reflete fali kona-ba promesa sira ne'ebé ita halo ona iha tempu Advento. Tempu ne'ebé vijilansia ka hein, konversaun nian, renovasaun spiritual, tempo ne’ebe  ita hare ba ita nia laran interior, prepara ita-nia an, loke ita nia fuan, mudansa iha  hanoin, iha hahalok, iha liafuan  (metanoia)  hodi simu Jesus nia prezensa mai moris hamutuk ho ita.

   Ohin loron Domingo ba dala haat tempo Advento nian baibain konsidera hanesan “Domingo DOMIN” nian. Housi domingo ikus ida nee fo hanoin mai ita atu haforsa liu tan domin ne’ebe ita kuda iha ita nia fuan hodi fahe domin nee ba ema nebe kuran domin iha sira nia moris hodi hein ho lara-metin, ksolok no domin Jesus ne’ebe ksolok no domin nia hun. Ho ida nee ita hare ba leitura sira ohin ita rona lori ita reflete kona ba Maromak nia domin no hakarak sira; “Ha’u mak ne’e! Ha’u mai ona atu halo tuir Ita nia hakarak!” ho hatan ida nee presente grasa no domin ne’ebe Maromak haraik mai ita liu husi presenja Jesus nian mai iha mundo lori ita hotu hodi hetan salvasaun.

    Evanjellu ohin nian Saun Lucas aprezenta mai ita kona ba Maria vizita nia Feto Maluk Santa Isabel. Husi visitasaun ida nee hanorin mai ita katak ita nia prezensa folin liu presente ne’ebe ita fo ba ema. Husi ita nia prezensa lori ksolok no domin ba ema ne’ebé ita hasoru iha ita nia moris. Hanesan Maria tan domin ba Maromak, nia husik nia preokupasaun sira hotu hodi hit-an lalais ba hasoru malu ho nia feto maluk Santa Isabel.

    Liu husi hasoru malu ida nee hatudu mai ita pontus importante tolu mak hanesan tuir mai nee: Primeiro, Maria hatudu virtude asaun karidade nian no fiél ba Maromak iha tempo hot-hotu. Nudar kristaun ida ita tenki iha fuan ne’ebe sensitive ba Maromak  hodi senti ba ema seluk nia terus no susar iha ita nia moris lor-loron nian. Segundo, Komprimenta Maria Nian, “kosok-oan book-An iha knotak ho ksolok Isabel neon nakloke tomak ba Espirito Santo.” Nudar joven foinsa’e ou Missionaria sai matadalan kristu nian ba ema seluk. Halo ita nia prezenja atu ema seluk senti kristu nia domin liu husi ita nia  prezensa no tulun husi Espiritu Santu atu haklaken Maromak nia paz no domin ba ema hirak ne’ebe seidauk senti Maromak nia domini ha sira nia moris. Terceiro, Isabel hahi'i ba Maria; Isabel  kontente tebes ho domin ne’ebé nia hetan husi Maria nia prezensa. Attitude Isabel nian ida nee hatudu mai ita oinsa fo apresia ba ema seluk nia di’ak ne’ebé halo mai ita.

Tamba dala wain nudar ema, la fasil atu hare ba ema nia diak sira maibe focus liu ba sira nia fraqueza hodi haluha ema nia di’ak. Mai ita moris tuir attitude Isabel nian, hodi apresia no hakbesik ba Jesus. Tamba Jesus nia domin mak halo ita ema hatene atu hadomi malu, servi malu, fo paz ba malu iha ita nia moris tomak.  

    Belun doben sira, sura loron hira tan ita tama ona festa Natal nian, hodi hein kosok oan ne’ebé lori domin, dame, paz no esperansa mai moris hamutuk ho ita. Iha momentu ida nee fo tempo balu hodi halo exame da konsiensia ba ita nian an, husu ba ita ida-idak nia-an; Ha’u prepara hau nia an ka lae atu tama ba Festa Natal? ha’u prontu ona atu hasoru Jesus iha hau nia moris? Wainhira hasoru Jesus saida mak hau atu husu husi Nia? Husi perguntas hirak nee hanorin ita atu prontu nafatin loke ita nia fuan ba simu kosok ne’ebe sei mai hanesan ita nia Na’i ita nia Maromak, Amen.

 

Reflesaun Husi: Irmã Zelina da Silva Mendonça, OP



 

Saturday, December 14, 2024

HAKSOLOK BA HODI HEIN


 

Terceiro Domingu  Tempu Adventu

1ª  Leitura = Sof  3,14-14

2ª Leitura = Filipn 4,4-7

Evangelho Luk 3,10-18

 

 

Maun alin sira ohin ita tama iha, Domingu terceiru adventu nian. Domingu alegría ou domingu ksolok nian, domingu Gaudate, tanba Maromak besik hiit an mai ona. Husi neba ita koalia konaba liturgia Eukaristia nian, maske profeta Sofonias hare  povo Juda nian sira iha krisi bot konaba sociadade ho religiaun, no fatin ida ne’ebé mak foti ann no  la halo tuir alianza. Maromak hatoo  se hetan castigu, maibe buat hotu se contrariu no se habite hotu  ho diak no domin. Nunee ita mos kontente no haksolok. Husi salmo iha selebrasaun ohin nee  hananu ida kona ba Isaias ne’ebé mak anima povo Israel nian atu hatoo agrdese ba Maromak tanba hafoun  ona bei ala husi Jese nian,  ida nee mak JESUS no sai bot iha ita nia leet.

Saun Paulo anima sarani sira  Filipe nian para sai kontente, Maromak iha ita nia leet.  Ita haksolok hodi celebra paz ne’ebé Maromak haraik iha nia fuan. San João  anunsia iha rai fuik maran, kona ba Jesus besik mai ona, ita hotu prepara ann.

Maluk sira, MAROMAK BESIK TOO ONA. Ohin ita celebra  domingu ksolok nian. Liturgia iha domingu ida nee, koalia konaba bolu no ksolok. Tan nee tradisaun  liturgia tau ona domingu ida nee hanesan  DOMINGU GAUDATE, tuir mensagen husi karta ba  Filipenses ne’ebé mak introdus konaba selebrasun hanesan mos iha textu segunda letura nian, koalia kona ba Maromak Hiit mai ona, Loas  convida ita atu preparaan ba Natal nian deit maibe hanesan mudanza ida ba  ita nia moris no mentalidade, convida ita  hodi prepara an ho ksolok hodi simu Maromak kosok oan ne’ebé mak moris.

Iha terceiru Domingu adventu iha leitura sira fo hanoin fila fali ba ita kona prosesu kondisaun ksolok lolos nian. Adventu iha rasaun barak, halaken Maromak nia lia fuan mak importante, no buka ita nia frakeja sira no oinsa ita atu hakbesik ba Maromak. No halaken konaba Maromak Hiit an mai ona.

Profeta  sofonias hetan inspirasaun husi Espíritu Santu, no mai antes iha siglo hitu liu ba Kristu bainhira reinaba iha Juda liu Rai bot josias. Husi neba se mak fo hatene konaba Jesus nia moris, nebee mak mai lori domin, paz  ba mundo,  no san Pablo koalia husi kadea  kuandu iha  Efesu halo tinan 56.  Husi circunstancia nebe defisil, nia hakerek ba nia maun alin sira iha Filipenses no ita hotu  hatoo lia fuan hodi anima ita, bainhira Maromak iha ita nia leet. Ba se mak nia refere?

Saun Paulo koalia konaba Maromak atu mai,  koalia konaba kapitulu ikus nian iha Apocalipse. Iha Evangelho koalia konaba resposta San Joao Baptista, ne’ebé  diferente kada grupo. San João recumenda ba sira ne’ebé mak iha túnicas rua no sira  ne’ebé mak laiha, ba sira ne’ebé mak cobra imposto labele obriga liu husi ne’ebé iha, no ba soldadu sira  labele castigo ba ema seluk, no labele halo denuncia falsu, no ema ida idak halo tuir lia fuan ne’ebé mak relativa ho stuasaun nia moris realidade nian.

 Ida nee mak fo lisaun diak ida mai ita. Tanba fiar se mosu iha ita nia vida los nian. Laos teoría ida nebee mak abstrakta,  no fiar laos loas abstrato maibe teoría ida generalizada, laos, maibe fiar transforma ita nia moris ida idak. Ita hanoin konaba ita  nia fiar,  hau nia fiar , fiar ida ne’ebé abstrato ou konkreta, ou hau nia fiar nee metin nafatin? MAI ITA HAKSOLOK HODI HEIN.

 

Reflesaun Husi: Irmã Natalia Fouk, OP



 

Saturday, November 30, 2024

MATAN MORIS NAFATIN HODI HEIN

 

Primeiru Domingu Tempu Adventu

 

1ª. Leitura:  Jer. 33: 14 -16

2ª.  Leitura: 1 Tes. : 13: 12- 4:2

Evanjelho: Lukas : 21: 25 -28, 34-36


Ohin ita hahu ho tempo adventu nian, tempo litúrgico, ita hotu nudar  sarani kristaun nian hahu  tinan liturgia foun nian. Tempo atu hein no prepara an ba tempu natal. Tempo neebé ita prepara a’an hodi simu Cristo neebé mak atu mai. Se mak atu mai? JESUS Nazaré: Laifuan halo An ba Ema. Maromak nia oan mane no nia mai tinan rihun rua resin ona. Maibe oinsa ita bele hein CRISTO neebé mak atu moris? Oinsa ita bele dehan nia atu hiit an mai ou moris mai. Igereja hein Cristo atu mai husi dimensaun tolu, husi lian fuan hein nian. Cristu ne’ebé mak atu mai tuir vertudes teología fiar nian, domin, no esperansa divina iha Trindade. Ida ne’ebé mak hiit an mai ona iha ita nia moris lor- loron, nebe mak nakuno ho Espiritu Santu Maromak nian  iha ita nia moris.

Evangelhu ohin nian, sincroniza ita nia oras  ho Maromak nian. Jesus hiit an mai iha ita nia uma no comunidade. Maromak kunhese ita perfectamente, Nia hatene katak ita prepara hela prejenti ropa foun, sepatu foun, pinta fuuk foun, pinta oin foun no buat seluk tan,liuliu  prejepiu, Nia hatene katak ita precupa los prepara atu  halo festa no haluhan atu husik fatin ba Nia iha uma no  comunidade. Oinsa ita bele simu Jesus ne’ebé mak atu too mai?

Iha adventu fo ita apurtunidade,  fo tempu, iha momento ida nee atu prepara an tan ita la hatene bainhira Nia sei fila fali mai. Ita prepara an ka lae, Nia hi’it An nafatin mai ita nia uma.

Iha mensagen Evangelhu nian fo hanoin mai ita hotu oinsa loke ita nia fuan, ita nia hanoin hodi halo tuir Maromak nia hanorin iha ita nia moris tomak. Ho Maromak nia moris hias nia husik mai ita Nia Espíritu moris nian ne’ebé aktua no hasantu iha igreja no sakramentu sira. Iha tempu natal hahu ona encarnasaun iha historia salvasaun. Ho Maromak Nia domin ita nia moris iha Espíritu hodi hein Maksoin ne’ebé mak atu mai.

Advento hanesan tempu atu converte ita nia ann hodi prepara ita nia fuan hodi simu Jesus ne’ebé mak atu mai. Husi  nee, adventu laos tempo iha tempu natal nian deit, Maibe ofrece tempu ba ita hodi prepara ann no hafoun  ita nia fiar, ita nia domin no ita nia esperansa. Atu hahu fali konecta no troka ita nia hanoin, ita nia fuan ba Maromak Trindade. Prepara ita nia tempu no ann hodi nunee, simu Maromak ne’ebé mak mai ona iha ita nia le’et no atu hi’it an mai. Hein ho fiar autentica, domin, esperansa. 

Sinal ba tempu advento mak lilin ha’at ita sunu. Lilin lakan hela iha fatin ne’ebé mak hakmatek no silencio  rona hela sira kolia. Lilin permeiru dehan: hau mak DAME. Husi hau nia naroman ema labele moris iha nakukun bainhira hau lakan, no komesa lakan menus no mate. Lilin segundu dehan: Hau mak FIAR. Hau la iha  folin ba ema sira, tanba sira laiha interese atu koenhese Maromak, nunee laiha sentidu atu lakan nafatin. Bainhira nia koalia hotu anin ida mai huu nia mate. Ho lian triste lilin terceru  dehan, hau mak DOMIN, hau laiha tan forsa atu lakan, tanba ema sira husik no abandona hela hau, sira uja ba sira nia an rasik no haluhan maluk sira seluk iha sira nia sorin, diak liu hau mos mate. Derepente labarik feto oan ida  hare lilin tolu nee mate ona.  Nia dehan: saida mak ne’e? Imi tenki lakan too final. Entaun lilin kuartu  koalia, labele tauk bonita, tanba hau se lakan hela, nune’e bele halakan  fali sira nain tolu. Labarik feto nee foti lilin ESPERANSA hodi halo lakan fali lilin tolu mak mate ona.

Nune’e mai ita hein nafatin iha tempo saida deit tamba ita nia moris mak esperansa. Lilin  esperansa sei la mate iha ita nia leet. Mai ita kuidadu no tau matan atu moris nafatin. 

Ikus mai ita husu ita nia a’an: oinsa Ita kuidado Ita nia fiar? Ita sei hanoin buat diak tomak  Maromak fo mai ita? Hau fo fatin ba Maromak Espíritu domin nian hela iha ita nia moris? No Tansa mak hau hein Maromak?

Mai ita hotu reflete ba ita nia an ida idak hodi prepara ann iha tempo adventu ida ne’e.

DOMINGO DIAK BA ITA HOTU NO MAROMAK HARAIK BENSA!

Reflesaun husi Irmã Natalia Fouk, OP