RONA NO HALO TUIR BA!

 

DOMINGO BA DALA XXVI TEMPU BAIBAIN

1a. Leitura: Ezk 18:25-28

2a. Leitura: Phil. 2:1-11

Evangelho: Mt. 21:28-32

 

Maun alin doben sira, iha evangelho ba loron  ohin nian  koalia kona ba hahalok no fiar iha ita ema nian liu husi aiknanoik kona ba maun alin na’in rua nian.

Ho sira nain rua nia hahalok bele ajuda ita atu komprede kona ba oinsa mak hadomi, no oinsa mak servisu ho responsabilade   no pasencia. Ho aiknanoik nee, maun alin nain rua sai ejemplo diak ba ita hotu. Rona ba no halo tuir ba.

Maun alin nain rua  hahalok la hanesan, ohin rona katak, sira nain rua nia aman ba husu  ida por ida ba ida boot, oan ohin o ba servico iha toos uvas nian ga lae, nia hatan nia la ba , maibe nia ba, ida seluk fali hatan ba maibe la ba. Entaun husi sira nain rua nee, Jesus husu fila fali ba ema lubun boot hirak ne’ebé mak hamutuk ho Jesus katak, sira nain rua nee, ida ne’ebé mak diak liu, sira hatan ida boot nee, tamba nia dehan la ba maibe to ikus nia muda nia hanoin hodi ba hodi obedese ba nia aman nia lia fuan.

Ho ida maun alin sira labele hare deit ba ema nia a’at no labele julga deit ema, maibe koko atu hare katak ema hotu diak. Hanesan Jesus dehan ema sala nain sira sei ba uluk. Ida nee atu dehan deit katak, Reino lalehan la’os ba ema diak deit maibe ba ema hotu.

 Mensagen ba ita hotu mak koko atu halo sa ida mak ita bele, no halo tuir ba sa ida mak ita Aman  haruka. Jesus hanorin ita atu halo tuir sa ida mak Nia haruka, no Nia hakarak ita hotu halo buat nebe mak diak  ho domin.

Ho sira nain rua nia hahalok hanorin ita atu  obedese ba Maromak no mos ba ita nia maun alin sira hotu. Mai ita hotu reflete lia fuan obidencia hodi pratika iha ita nia moris lor-loron nian nudar sarani ne’ebé diak, no joven nebe diak hodi rona no halo tuir iha ita nia responsablidade tomak ne’ebé make ema fo fiar ba ita. No koko atu halo sa ida mak los, no tuir saida mak los ho domin. Husu Nai atu tulun ita hotu, no acompanha ita hotu iha ita nia moris tomak.

Jesus mak ita hotu nia Aman, Maun no belun diak ba ita hotu, rona, halo tuir, no moris tuir ba.

Reflesaun Husi: Irmã Dionisia Salsinha Maia, OP

 

 

Kontinua Le'e

“Hau dehan ba o: la'os too dala hitu, maibe too hitu nulu dala hitu".

 

DOMINGO BA DALA XXIV TEMPU BAIBAIN

 

1a. Leitura: Sir. 27:30-28:7

2a. Leitura: Rom. 14:7-9

Evangelho: Mt. 18:21-35

 

Evangelio ba Domingo Commun dala XXIV nian, lori ita ba reflete klean liu tan kona ba oinsa atu  fo perdua ba malun.

Iha episodio ida nee  sei partilha hamutuk ho ita boot sira hotu. Iha pontu rua: Ba dahuluk: Maromak nia perdaun no daruak: Ita ema nia perdaun ne’ebé iha passagem ida ne’e Pedro nia preocupação, ita bele dehan pedro representa humanidade tomak.

Premerio: Tuir mai ita ba hare hamutuk perdua Maromak nian, husi passagem nee hatudu mai ita katak ba Maromak perdua ita  la iha limitação. Tamba ita nia Maromak, Maromak misericordioso, Maromak laran luak no domin nain, hadomi no perdua ba ema hotu la hare ita nia kor, raça, cultura,lian no naçäo. Ita nia Maromak hodi poder tomak halo buat hotu mai ita nia diak. Ate ikus nia fo Nia Oan Mane mesak mai  hodi salva humaniade tomak.

Segundo:  Ita ema nia perdua malu hatudu momos katak ita nian, iha limitação tamba tuir resposta ne’ebé Pedro lança ba Jesus nee hatudu lolos katak ita nia perdua malu iha duni limitação. Husi ponto seluk ita mos hare katak ema ohin loron nia hakarak  “balas dendam” katak hau perdua o mos, o mos tenki perdua hau. Ate ema balu tau iha sira nia hanoin katak perdua o ne’e dala ida ou bele liu dala rua mais perdua bebeik mos halo ita baruk fali. Tamba ne’e sira hili laran moras hodi hein hela karik sira nia maluk balu halo sala sira foti ida nee hanesan ponto fraco los husi sira nia maluk refere atu hasoru sira nia maluk.

Husik perdaun Maromak nian hanorin mai ita atu koko sai hanesan ita nia Aman Maroamk: laran luak no domin nain atu nune’e ita bele hatene lolos atu  perdua ita nia maluk sira.

Iha versiculo ikus husi passagem ida nee hanorin lolos mai ita katak ita la perdua ita nia maluk ho ita nia laran,Ita laos  Maromak oan. Basa  ita nia domin ba Maromak hatudu husi ita nia domin ba maluk sira.

Dala barak ita triste  tamba hau perdua bebeik ba hau nia maluk? ka kontente tamba hau nia maluk hetan perdua husi hau? Husu perdua ba, basa imi nia Aman iha lalehan mak Aman  perdua nain no laran luak.

 

BOM DOMINGO BA ITA HOTU.

REFLESAUN HUSI: IRMĀ ROBERTA MONIZ SOARES, OP

 

Kontinua Le'e

‘’EMA NE’EBÉ LAKON NIA MORIS TAMBA HAU SEI HETAN FALI NIA’’

 DOMINGO XXII TEMPU BAIBAIN

1a. Leitura: Jer. 20:7-9

2a. Leitura: Rom. 12:1-2

Evangelho:  Mat. 16:21-27

 

Nudar saseluk Kristo nian, ita hotu-hotu iha knar atu moris no banati tuir Jesus nia lalaok ne’ebé husik hela mai ita. Tuir dalan Kristo nian, ita mos pronto atu sacrifica an hodi husik buat hotu, leba ita nia krus lao tuir Nia.

Evangelio ba Domingo Commun dala XXII nian, lori ita ba reflete klean liu tan kona ba dalan oinsa atu hetan moris lolos, moris nebee Cristo rasik hakarak fo mai ita. Ita hotu hatene katak moris tuir Jesus ne laos dalan nebee nakonu deit ho aifunan rosas maibe ita mos tenki realiza katak aifunan rosas mos iha nia tarak barak ne’ebé dalaruma sai obstáculo mai ita. São Pedro depois de professa nia fiar iha Jesus katak: “Ita boot mak Kristu (Mesias), Maromak moris nia oan”(Mt. 16:16) falha atu realiza katak dalan ba Salvasaun ne’ebé Jesus lori mai ita tenki liu husi terus no mate.

Segredu no dalan ba sucesso nunka halai sees husi obstáculos, terus, desafius, decepção no falhanços. Ita ida-idak iha experencia moris ne’ebé dalaruma halo ita hakarak atu give up ho mehi ne’ebé ita iha; tan ita lakoi atu simu realidade ne’ebé menciona ona iha leten. Iha ita nia servico pastoral no missaun, ita mos hasoru desafius no critica husi maluk seluk, no dalawain ita reclama no lakoi atu simu tan ita prefere atu moris nee saudavel deit.

Jesus iha Evangelio ohin fo hanoin mai ita katak: ema ne’ebé hakarak tuir Ha’u karik, nia sei hewai nia an rasik, sei lori nia Krus hodi tuir Ha’u. Tan ema ne’ebé hakarak soi nia moris sei lakon moris nee; maibe ema ne’ebé lakon nia moris tamba Ha’u sei hetan fali nia (Mat 16:24-26).

Pergunta ne’ebé ita bele husu ba ita nia an mak nee:

1.      Ha’u pronto atu duni atu hewai an hodi tuir Jesus?

2.      Ha’u pronto atu sascrifica an no leba hau nia Krus hodi tuir Nia?

3.      Ha’u nia Krus mak sa?

4.      Obstáculos saida mak sai bloco mai hau iha hau nia dalan ba tuir Jesus?

5.      Saida mak bele haforsa ha’u iha ha’u nia evangelisaun?

Ita harohan atu ho grasa Nai ninian, ita hotu bele aten brani nafatin atu lao ba oin hodi descobre liu tan saida mak Maromak nia hakarak mai ita.

Bom Domingo ba ita hotu!

 

Reflesaun Husi: 

Ir. Leonarda Da C. Evangelista, OP

 

Kontinua Le'e

"Ba imi "HAU" ne'e se?

 

 

DOMINGO XXI TEMPO BAIBAIN

 

1ª Leitura: Isa. 22 19, 23ª

2ª Leitura: Rom.  11: 33-36

Evanjelho: Mt. 16: 13-20

 

Belun sira, ohin ita tama iha domingo rua nulu resin ida tempo bai bain  nian, Maromak nia liu fuan convida ita atu medita  konaba centru ne’ebé mak importante. JESUS nia haklaken ho nia eskolante sira, liu-liu iha Pedro nia moris no ita ida idak, pregunta ne’ebé Jesus husu ba nia eskolante sira hateten  kona ba relasaun no misaun.

Iha evangelhu ohin koalia kona ba, Jesus hanesan mestri bot ne’ebé mak  hatudu ba Nia rona nain sira. Bainhira comesa nia diálogo ho nia eskolante sira hodi husu sira konaba NIA ne’e se ho nia identidade no misaun.

Belun sira ita ida idak reflete ba ita nia ann, wainhira JESUS hatudu nia prejensa ba ita, la’o hamutuk ho ita no husu ita, ba imi HAU nee se? JESUS nee ba hau se? Presente saida mak hau fo no hau hala’o iha nia misaun nudar NIA eskolante ida?

Ohin loron mos ita sentí Jesus nia pregunta ba ita, oinsa ita nia relasaun ho NIA misaun sai buras iha ita nia moris lor loron, no Pedro haforsa ita nia fiar ho NIA.

Hasuru malu ho JESUS KRISTU, halo pregunta mai ita oinsa atu ita bele loke an hodi simu NIA iha nia moris. Ita kotaktu ho NIA hodi kunhese NIA klean liutan no  fahe ita nia esperencia moris nian ho ita nia maluk sira konaba JESUS.

Oinsa ema chatan ba Jesus, ida nee mak eskolante sira nia pregunta  ne’ebé halo ba Jesus nebe mak ho tarde no lailais. Bainhira pasa la respuesta/hatan ambiental  personal. Bainhira iha  fiar nee mak hatan ho diak/lolos konaba Jesus Maromak nia oan, no tau Cristu iha centru moris nian, ho hamutuk ho comuniaun igreja nian. Kristaun  ida deit nee laos cristaun. Bainhira  iha fiar tenki apoio maluk sira seluk no  ita  se servi hodi ajuda ema seluk. Espresaun ida nee sei buras hodi fo testemunho Evangelhu ba maluk sira  ne’ebé mak besik no dook.

Nai… Saun Pedro dehan katak ita mak MESIAS, MAROMAK NIA OAN., Lia fuan sirak  nee sai husi fuan tomak, ajuda ami no loke  ami nia fuan hodi bele rona no haklaken ita nia evangelhu ba maluk sira seluk ,  ho  ita prejensa hametin nafatin ami fiar….ITA BOT MAK MESIAS  MAROMAK NIA OAN.

DOMINGO DIAK BA ITA HOTU!

Reflesaun Husi: Irmã Natalia Fouk, OP

 

Kontinua Le'e

BA SÉ LÓS MAK HA’U TAU LARAN-METIN?

 

 

                                 DOMINGO BA DALA RUANULU TEMPU BAIBAIN NIAN.

 

                                        1ª Leitura: Is. 56:1, 6-7

                                        2ª Leitura: Rom 11:13-15,29-32

                                        Evangelho: Mt. 15:21-28

 

            Iha moris, Ita ida-idak iha ita-nia istória rasik no la’os istória ne’ebé mak furak, moos no diak liu maibe dala barak istória ne’ebe nakonu no krize oioin,problemas oioin, moras oioin, susar barak no sala barak. Husu ba ita nia an; saida mak ha’u halo ho istória hirak nee? Ha’u subar tia ka halai se’es husi realidade istória nee rasik? Lae! Ita tenke lori ida-ne’e ba Maromak nia futar oin. Maske momentu ne’ebé ita husu Maromak la fo resposta kedas maibe ita sei hetan resposta ka solusaun wainhira Maromak nia tempu to mai. Importante ita labele lakon esperanza hodi hein. Hein ho domin, hein ho pasiensia, hein ho haraik-an, esforso haka’as-an no la rende atu halo orasaun beibeik no la lakon esperansa katak Maromak sei kura ita ka Nia sei kumpri ita nia hakarak sira.

            Iha Evangelho ohin nian haktuir mai ita kona ba reuniaun ka hasoru malu entre Jesus ho Feto Canã iha rejiaun Tiria no Sidon. Feto ida ne’ebe nia hasoru susar oioin; Susar ida tamba nia oan feton ne’ebé moras hela no susar ida seluk tamba Feto nee ema Canã nian, sira ema jentiu, inimigo ho Judeu labele kahur ou koalia ho ema Judeu sira. Maibe tan deit nia domin ne’ebé boot ba nia oan feto no fiar ne’ebé boot iha Na’i halo nia iha koragem hi’it an hakbesik ba husu Jesus nia Tulun.

            Liu husi Feto Canã nee nia fiar no umildade ne’ebé nia iha ikus mai, nia simu prezente haksolok nian husi Jesus. Iha tempu susar nia laran, nia kontente no hatudu ninia fiar tomak iha Na’i Maromak. Fiar halakon tiha Inan-feton ne’e nia ta’uk, fiar halakon tia  nia dúvida hotu, fiar halo nia entrega nia an tomak iha Maromak nia liman. Maromak hadomi ema ne’ebé iha fiar ne’ebé kontente, fiar ne’e sempre iha esperansa, fiar ne’ebé iha oin-midar bele fó naroman ba ema ne’ebé hela iha nakukun laran.

            Husi istória nee fó-hanoin mai ita kona ba lisaun importante balu ita aprende ita-nia viajen rasik. Primeiru, hanorin ita kona-ba importásia husi fiar ne’ebé metin bainhira hasoru susar oioin, no Maromak ne’ebé nonok, nia bolu ita atu kontinua tau fiar no tau konfiansa katak Maromak rona ita-nia tanis no halerik sira. Segundu, fo hanoin kona ba Maromak nia domin no laran-sadi’a. Maromak la julga ba ita nia differencia relijiaun judeu ka jentiu, maibe hare ba ita nia fuan no fiar ne’ebé lolos.

Ikus mai, istória ne'e hatudu katak importante tebes atu hatudu haraik-an hodi hakbesik ba Maromak. Haraik-an loke ita nia fuan atu bele simu Maromak nia bénsaun sira no ajuda ita atu hatene katak ita hanoin de'it kona-ba Na’i kuandu ita rekoñese katak ita la iha folin . 

Mai ita haburas hahalok haraik-an iha Maromak nia oin. La iha ema ida-ne'ebé foti-an mak bele hamriik iha Maromak nia oin. Kuandu ita hatudu haraik-an liután, ita rekoñese liután Maromak no haraik-an liután, ita rekoñese liu tán ita-nia an, no ita komprende liu tán ita-nia an katak ita la iha buat ida no ita mesak la bele halo buat hotu. Nune’e Maromak mesak de'it mak bele halo buat ne'ebé furak iha ita ida-idak nia moris.

 

Reflesaun Husi: Irmã Zelina Mendonça, OP

 

 

 

 

Kontinua Le'e