Misionarias Dominicanas do Rosario

centanario de la fundacion de la congregacion

Misionaria

celebrasaun sentenariu Oe-cusse

Santo Domingos de Gusmao

Hablaba Siempre de Dios y con Dios ifeliz dia!

Missionarias

viajem dahuluk ba Maldonado

Missionarias Dominicana

celebrasaun Eukaristika 100 anos

Image de Missionarias

Maldonado Peru

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Comunidades missionarias iha Timor-Leste

Missionarias

enkontru nasional Juventude Dominicano

Wednesday, April 22, 2020

Iha susar laran iha ema diak mosu.


Iha susar laran iha ema diak mosu.

By: Immaculda Cecilia Sales de Araujo

Dala barak ita hasoru ema kiak, ema uma laiha, hela iha Estrada liu liu sira nebe iha cidadde. Ita dala ruma  julga ema katak: Nia foer, naok ten, baruk ten, no seluk tan. Maibe ita nunka husu tamba sa nia sai nune’e? Saida mak halo nia sai hanesan ne’e? Sira lakon hela fatin laos tamba sira mak hili atu sai nunee maibe, dala ruma mos situasaun iha sociedade nia laran mak obriga sira sai hanesan ne’e.
Hakarak sai ema neebe mak laran luak, laos deit lori sasan kaixa boot, no pasta nakonu hodi fahe ba maluk sira nebe moris iha situasaun hanesan ne’e maibe ho liafuan murak, oin mamar, atu bele hakman sira nia terus. Wainhira ita halo diak ba ema neebe mak sociedade la dun fo importancia, iha loron ida sira mak sei fo liman hodi ajuda ita iha tempo neebe iha tempu susar.
Hau iha esperiensia ida neebe mak fo lisaun mai hau atu loke hau nia matan hodi hare, fuan hodi hatene serbi. Tuir mai hau iha aiknonoik ida durante estadu Emergensia nian iha tempu pandemia nia laran.
Iha Maun ida tur iha dalan  naran ‘Kuya Joan’ nia hela iha dalan ninin tinan rua ona. Nia mai buka servisu iha Manila, maibe iha tempo neeba nia patraun hasai nia husi servisu fatin, la iha osan atu fila ba uma. Nia haktuir katak; nia Pai ho Mae mos sei moris hela, oras nee daudaun sira la hatene, katak nia mos sei moris ka lae? Nia hakarak fila ba uma maibe osan la to’o atu selu kareta hodi fila ba nia moris fatin.( Oras haat viagem husi capital)  Nia hatutan: “Madre, hau tur iha dalan atu husu ema mos hau moe, hau hein deit se wainhira ema liu mai fo hahan, hau mos fahe ho kolega sira seluk. Kalan hau toba hau sempre reza, no dader mai hau sempre agradece ba Maromak tan hau sei dada is. Laran nee susar maibe atu halo oin sa. Hau la fo sala ema ida tan hau nia moris hanesan ne’e. Hau fiar buat hotu acontese tan iha ninia razaun. Wanhira hau hare imi liu husi ne’e hase’e hau ho oin midar, hau sente haksolok, katak ema diak nee sei iha.”
Durante tempo Estadu Emergencia nian ami mos sempre lori hahan fo nia ho sira seluk iha dalan. Ami sai belun diak ho sira.
Dala ida  ami ba sosa sasan iha supermercado, atu  fila uma la iha Trycicle, trasnporte hotu la halai, ami laran susar la hatene atu halo oinsa tan ami sosa sasan barak. Wainhira sira hetan ami husi dook, sira husik sira nia sasan, mai hodi fo liman atu ajuda ami. Wainhira hau hare attitude ida ne’e hau nia fuan nakonu ho ksolok no agradece ba maromak, no hau hateten ba hau an rasik katak wainhira ita halo diak ba ema sira hanesan neé tempo neebe mak ita precisa liu, sira mos sei la husik ita monu ba susar laran.
Lisaun, halo diak ba ema wainhra ita sei bele, tan liu husi diak nee mak sei sai diak liu tan. Se Ita lakon Domin no laran luak,  ita nia rain sei susar ba nafatin, la iha paz, Ksolok no  esperansa.

Friday, April 10, 2020

Reflesaun Pascoa 2020


Nia lakon atu ita buka Nia ho Matan Fiar nia no ho Fuan nebe Naresin ho Domin .

 
Ema lori tia Nai hosi rate, La hatene sira tau los Nia iha nebe”! Jn 20:2

         Iha Ita nia peregrinação moris ida nee, ita hotu  liu hosi esperiensia ida naran “Momento perdido “moments of loss”. Hanesan Iha tempo nebe ita Lakon ema ruma  nebe ita hadomi, Husik ita sem expectativa. Esperiensia ida ne ita hotu tauk atu enfrenta, laiha ema ida bele haksumik aan hosi realidade ida ne’e, mais cedo ou mais tarde tempo ne’e sei too mai iha ita leet. Hau bele dehan katak iha moris ne’e buat nebe halo ita tauk liu no triste iu mak lakon ema sira nebe ita hadomi.

       Mate revela mai ita Nai nia mistério boot Ida. Cristianos  fiar katak Mate laos fim maibe hahu moris foun nian. Maibe Iha realidade moris nudar ema Ita hare mate hanesan esperiensia nebe lori  moruk, no lori tristeza mai ita. Nunee hamosu  tauk, confusão no pânico .

       Hanesan Maria Madalena Iha Tinan rihun rua liu ba, Iha loron dahuluk semana nia., dadersan nakukun deit Wainhira nia mai visita Jesus, Nia hare rate mamuk.   “Maria halai deit hasoru Simaun pedro ho apostolo nebe Jesus hadomi hodi dehan; Ema lori tia Nai hosi rate, La hatene sira tau los Nia iha nebe”! Jn 20:2

Maria lakon ema nebe nia hadomi liu buat hotu.
      
     Imagina iha Maria nia fatin, iha nia sociedade, situasaun no tempo iha neba. Nia moris iha tempo nebe estereótipos e preconceitos forte tebes iha sociedade neba. Iha tempo nee nia laran Maria lakon ema ida nebe nia hadomi tebes wainhira ema hotu contra nia iha sociedade nebe nia hela ba tan falhas nebe nia halo. Nia lakon ida nebe fo fila nia dignidade tomak , Haraik ba  nia absolutamente moris Foun.  Claro que Maria iha pânico, confusão, tauk, no preocupa tebes, nia la hatene atu ba lós nebe? La hatene saida mak nia bele halo atu  Hetan fali Jesus, Ida nebe nia moris no nia domin lolos.
      Maria preocupado tebes ho Jesus nia lakon, nia senti lakon hamrik iha rate liur hodi tanis halerik, Jn 20:11. Nia expressa nia domin ida nebe klean tebes hodi hakruuk Nia hateke ba rate laran nebe mamuk tia ona. Hanoin, Ema tau hau Nia Nai iha ne’e be? Liu hosi Maria nia esperiensia ida ne atu fo hatene ita katak Jesus dála ruma intensionado ou finji  lakon husi ita  atu ita buka nia ho matan fiar nia no ho fuan nebe naresin ho domin.
       Nia dalaruma iha intensaun atu lakon husi ita le’et nune’e it abele fihir deit nia no buka nia ho matan fiar nian ho fuan nebe nakonu ho domin. Atu nune’e Nia lable lakon tan husi ita nia moris. Iha momento Ida nebe ita esperiensia pânico , tauk no confusão Nai koko ita nia fiar, domin no fidelidade nebe ita iha ba Nia.
       Agora dadaun ita hotu hatene Mundo iha confusão, tauk, preocupado no pânico hanesan Maria Madalena esperiensia iha Jardim hodi buka Ida nebe Nia hadomi tebes.
Ita nia mundo enfrenta hela crise global, vírus pandemia nebe afeta quase mundo tomak no lakon ona moris lubuk ida. Loron ba loron, ema Rihun ba Rihun mak lakon ona  moris . Oan lakon inan aman ida nebe domin hun ba sira. Inan aman mos lakon oan nebe sira hadomi tebes liu buat hotu.
Doutor sira, Scientico sira no ema matenek nain sira too agora hanesan Maria Madalena  Sira hotu preocupado hodi luta atu hetan vitória ba vírus nebe hadaet aan no halakon moris barak .
        Ita nia medicos, matenek nain sira oras ne’e dadaun fo aan tomak buka solusaun no buka hela causa lolos hosi vírus ida Nee, no too agora seidauk hetan aimoruk lolos  atu supera vírus pandemia ne. Mundo halerik tamba vírus Ne halakon ona ita nia maluk doben sira nia moris. Hanesan Maria Madalena halerik ba Jesus nebe lakon iha nia moris.
        Iha tempo crise ne nia laran  ita hotu esperiensia pânico no tauk e hanesan Maria, labele lakon esperança, loke nafatin ita nia Fuan, hakleann ita nia fiar no domin liu2 iha tempo hanesan ne’e. Convida no hein nafatin Nai atu hiit Aan mai fali iha ita leet hodi protege ita. Sai ema nebe fiel no prudente iha circunstâncias hotu.
        Jesus hatene Maria Madalena nia Domin no Preocupasaun atu buka Nai Ne klean tebes. Hau fiar katak Jesus hare ninia esforço tomak Nebe nia tau atu hetan fali Jesus. 
Maria buka nia ho fuan nebe naresin ho domin tomak ba Nia. Nia la lakon esperança iha momento nebe nia sente abandonada, pânico no confusão . Ho halerik Nia buka, nia la desistir, nia la lakon Esperança hodi continua buka nafatin Jesus. Wainhira Maria halerik hela Jesus dehan ; Maria ! Nia fila ba hodi dehan “ Rabboni”! Katak mestre. Jn 20:16 Jesus bolu nia ho nia naran.

Iha Ita nia halerik Maromak bolu ita nia Naran

        Iha Nia halerik, nia sei tilun hodi rona Maromak nia bolu . Esperensia ne profundo tebes ba ita idak idak nia relasaun special ho Maromak liu liu iha momento susar hanesan crise pandemia ida ágora dadaun ita enfrenta . Atu fo hanoin mai ita katak iha ita nia susar Maromak la husik ita , maibe Nia revela mai ita mistério foun ida kona ba Nia aan lolos katak iha momento nebe ita tauk, pânico no confusão iha nee Nai hatudu Nia aan mai ita momos no bolu hela ita nia naran. Atu ita se tilun ba Nia iha momento susar ,atu  ita hametin nafatin fiar no esperança basa iha  Nia silêncio Nai rona ita nia halerik hanesan nia rona Maria Madalena, tanba Ne dá-la ruma Nia  tau situasaun ne mai iha ita leet no intensaun lakon husi ita tanba Nia iha buat furak liu atu fo mai ita idak idak hodi aprende no sai pessoa ida nebe foun no diak liu tan ba Familia, sociedade, ba mundo liu liu ba Nia.

      Fiar atu luta ho domin

          Maria nia ezemplo hatudu mai ita katak Ita nia Fiar ne laos atu reclama depois desistir. Ita nia Fiar ne atu luta ho domin too manan e too hetan buat nebe ita buka. Laiha Vitoria se laiha luta, tanba fiar nee buat nebe ita halo, laos ita dehan deit ho liafuan. Ezemplo, Ita hotu hakarak protegido husi mate no husi moras aat sira nee maibe ita mos lakoi sai hosi buat ida psicologo sira bolu “Comfort zone” ou  Zona nyaman. Nune ita iha tendência atu reclama no contra decreto sira nebe Governo fo sai.
Hanesan  regra balu kona ba Distância social  nebe sai hanesan desafio ida nebe satan ita hosi ita nia rutinas loron-loron nian. Se ita hakarak luta contra ba vírus nee, ita tenki brani atu hola risco hodi husik ita nia conmfort zone ou Zona Nyaman hodi luta hamutuk .

     Distância social hanesan actos de caridade iha tempo Pandemia Vírus

Ita tenki komprende katak distância social hanesan misaun ida no actos de caridade i mos hanesan dalan ida nebe cada pessoa contribui atu ita bele combate pandemia vírus ne. Ne ita nia colaboração atu luta contra ba moras aat ne atu bele hetan vitória. Luta ho fuan nebe naresin ho domin hanesan Maria Madalena hatudu mai ita oinsa nia luta atu buka ema nebe nia hadomi. Se ita hadomi ita aan no ita nia maun alin sira então ita luta sem desistir liu hosi ita ninia hahalok obidiencia ba regras sira nebe bele tulun ita.
Halo distância aan ba malu hanesan mos sacrifício ida nebe ita oferece ba malu nudar presente furak durante crise ida Ne, ita tau distância atu salva ita aan no ema seluk nia moris. Ho Fiar metin, Domin tomak ita hamutuk luta sem desistir atu ita bele resistir. “Resistir é vencer”
Nee mak Luta ho domin atu hetan vitória.

 Tempo atu Hakbesik aan ba Maromak no atu Se tilun ba Nai nia bolu

Tempo ida ne especialmente Convida ita hotu atu buka Nai hodi hakbesik liu ba Nia tan iha ita Nai, iha força sem limite, iha moris sem limite, iha domin sem limite. Se Nia manan moris hosi mate então saida tan mak bot liu Nia?  Covid 19? Ida Ne ita ida-idak  nia resposta Fiar nian.

Tan ne iha susar ida ne nia laran, iha ita nia halerik, Rona Nai nebe moris hias ona hosi mate ne Nia lian. Se atu rona Nai nia lian ita mos tenki rona malu. Imajiana, se ita la rona ida nebe ita bele hare ho matan oinsa ita bele rona Ida nebe ita la hare ho matan. Rona malu ne importante tebes iha ita nia moris liu liu iha tempo ida hanesan ne, ita bele protege no salva malu. Hodi rona malu ita mos bele rona Nai nia Lian nebe bolu hela ita . Se tilun ba Nia lian nebe bolu ita,  fila oin  ba Nia hodi dehan Mestre. Fila oin ba Nia atu hafoun fali ita, atu hakmanek no hafurak liu tan ita moris iha Nia.  Basa, laiha buat ida mak forte liu atu bele hafahe ita ho Nia. Nia manan ona nakukun no mate atu ita bele moris hamutuk ho Nia.

Jesus Nia Moris Hias mak ita nia Notícia Furak liu hotu atu ita fahe ba mundo

Jesus nia terus, Mate no moris hias haraik mai ita graça esperança nia atu ita iha fiar metin nafatin ba Nia katak Nia sei la husik Ita, nia sei la lakon husi ita. Nia lakon husi ita atu ita buka nia no hetan fali Nia hodi hafoun fali ita moris no fiar iha Moris Hias iha loron ikus.

Jesus nia moris hias mak centro ba ita nia fiar, Ida ne mak notícia diak no ksolok lolos no kmanek tebes nebe ita hotu tenki possivelmente fahe ba ema hotu. Ita hotu hola parte iha Jesus  nia moris então ita idak idak nia moris sai hanesan notícia diak ida. Maria Madalena sai ema primeiro fahe notícia kona ba Jesus Nia moris Hias. Mai ita hamutuk ho Maria Madalena Hananu Alleluia no fahe notícia diak kona ba Cristo nia domin liu hosi ita nia liafuan no hahalok diak ba ita nia maun, bin no alin sira .






Festa Na’I Moris Hias 2020



Sr. Mariana Dos Santos Barreto
( Misionaria iha Taiwan).


Friday, April 3, 2020

Orasaun



Tuesday, February 18, 2020

Haburas fini vokasaun Missionaria.
                                                            Irma Berta S. Moniz
  
    Hanesan missionaria ida tenki  prontu atu hala’o Maromak nia missaun, prontu atu husik buat hotu, pronto atu sai ba fatin ida nebe Maromak determina no prepara ona ba ita ida idak hodi servi Nia hanesan haktuir ona  iha sagada escritura katak “husik buat hotu no ba fatin ida nebe hau sei hutudu  ba o. ’’(Gen.12:1-2).

    Atu sai misionaria atu husik hau nia rain, husik hau nia familia la'os facil no  hasoru desafíos oi-oin. Dala ruma ita triste, hetan susar, no sentí  tauk maibe sei la sai impedimento ba dalan missionaria ida tan iha ita nia fuan laran ita sentí  haksolok lolos tan  fahe ita nia moris ho ema seluk liu-liu ba sra nebe iha cultura la hanesan ita nain. 

    Aprende husi ami nia fundadora Beata  Madre Ascension  wainhira nia decide atu sai  missionaria,  nia iha ona espritu nebe forti nakonu ho domin atu habelar ninia fiar iha Maromak liu husi ema seluk liu liu ba ema hirak nebe mak kbiit laek, kiak sira, moras sra no seluk tan.

   Iha  Madre Ascension nia moris maski nia hasoru difilculdade barak maibe nia la  lakon  nia fiar iha Maromak, nia continua hametin ninia esperensia pessoal ho Maromak  iha contemplasaun, orasaun, reza, no iha  Eucaristia, nune’e nia bele serbi diak liu tan. Liu-liu nia fo ksolok ba sira nebe moris hamutuk ho Nia, Nia hakarak sira senti husi Nia Maromak ninia domin no laran kmaus. 

   Hau agradese  ba Madre Ascension nebe sai hau nia modelo atu haburas hau nia vokasaun missionaria. Ninia  moris nebe nakonu ho domin no nia inspirasaun  sai nudar fini ida nebe kuda hela atu ita continua cuidado no haburas nafatin. 

    Ho ninia sasin  nebe hau aprende husi nia,  hau sei continua rega no tau matan  ba  fini ida ne'e atu  bele sai buras liu  hodi fo fuan tebar nune'e bele fahe mos ba ema seluk. Valor diak nebe aprende husi nia bele fahe ba ema sira nebe hau serbisu hamutuk ho sira nune'e sira mos bele hetan inspirasaun no aprende hametin sira nia fiar iha Na'i Maromak nebe husi Nia ita hetan moris hakmatek no haksolok. 




Sunday, February 16, 2020


"MOTHER ASCENSION NICOL"




By:  Sister Alzira F. Dos Reis, OP


A missionary who was called to serve God without borders.
Illuminating the life of night stars.
For lack of dignified life, for oppression and poverty.
For the dominion of man, the Woman is less appreciated and respected.

A Missionary of the villages, towns and hamlets,
She opens new centers of hospitals and school
To cure those who suffer from pain and misery.
To educate children in science, virtue and action.

With faith, kindness and hard work will create a new earth and bear new fruits.
There may flourish joy and new hope.

Mother Ascension, tireless missionary, founder of the work together with Monsignor Zubieta.
The two marked the route with faith, sacrifice, tenderness, patience, and humility.
Waiting for the call of future young Missionaries.


They were crowned by far; the harvest was abundant
celebrated one hundred years of gratitude
One hundred years of a full life!
The Lord the sower will give his light and his strength.
So that there will be more missionary wealth.




“Sai Missionaria katak sai ema lao rai ida”





“Keta taʼuk, tanba haʼu hamutuk ho ó.  Keta laran-taridu, tanba haʼu mak ó-nia Maromak.
Haʼu sei hametin ó, sin, haʼu sei ajuda ó” (Isaias 41:10).
        Molok atu fahe oituan hau nia experencia Misaun ninian iha Taiwan, uluk nanain hau hakarak agradece tebes ba Maromak tamba Nia bele hili hau ema folin laek ida husi ema rihun ba rihun nia leet no haruka hau ba no haklaken nia domin ba Nia emar sira.
Hau mos agradece ba hau nia madre sira hotu nebee durante nee forma hau desde Aspirante iha Timor mai to ohin loron atu sai ema Misionaria ida.
Wainhira hau sei labarik hau iha ona mehi atu sai madre maibe laos atu sai Missionaria. Tamba hau nia mehi ne hakarak sai madre hodi ba serbi hau maluk sira iha hau nia knua rasik.  Nunka mais que iha mehi atu husik hau rai doben Timor hodi mai iha ema rain.
Los duni katak dalabarak buat nebee ita hakarak ne laos Maromak nia hakarak .
Maromak nia hakarak nee misterio tebes mai ita, no ita rasik labele hatene Maromak nia hakarak mai ita nee sa los? Ita so bele hatene deit katak depois de ita halao tiha plano hotu nebe ita iha mak ita mos foin realiza katak nee mak Maromak nia plano.
       Sai Missionaria katak sai ema lao rai ida; Nudar missionaria ita pronto atu sai husi ita nia fatin nebe ita prefere liu atu lao ba fatin nebee deit mak ita nia congregação estabeleça ona. No pronto ba fatin nebee deit ita laiha maluk. Agradece ba ita nia Exemplar nain rua Mons Ramon ho Madre Ascension nebee experiencia uluk ona moris ne hodi cria hela fini diak nee e ikus mai ita hotu mai koko no lao tuir.
Iha dalan misionaria ida nee, ita mos precisa fo an tomak hodi adapta ba moris no cultura ou costume saida deit mak nasaun ida idak iha ba.
Iha dalan Misionaria nian,  ita mos sei experiencia ksolok no susar, hamnasa no tanis, forsa no fraku etc. Maibe labele desanima tamba experiência sira nee hotu naturalmente ba ema hotu nia moris, no iha dalan saida deit mak ita hili ita mos sei experiencia sentimento hirak nee.
Importante liu mak ita tenki fiar iha Maromak nia tulun.  Maromak nebee bolu ita sempre lao hamutuk ho ita hodi fo kbiit no forsa mai ita. Tan Nia rasik dehan: “Keta taʼuk, tanba haʼu hamutuk ho ó.  Keta laran-taridu, tanba haʼu mak ó-nia Maromak. Haʼu sei hametin ó, sin, haʼu sei ajuda ó”.  Nunee ita labele tauk atu koko no descobre ksolok nebee Maromak prepara hela ba ita liu husi dalan misionaria ida nee.
      Experience nebee haklean liu hau nia fiar no haburas liu hau nia vocasaun mak wainhira depois de primera votus iha Macao iha tinan 2016 madre provincial Asunta Fang ho ninia conselho sira decide hodi haruka hau ho companheiras nain 6 hodi mai halao missão foun iha Taiwan (Formosa). Nakonu ho confiansa hau hatan sim ba convite nee maski ho fuan tauk.
Too tiha iha Taiwan,  Madre sira fo ami oportunidade atu estuda língua Chinesa nian durante tinan 2 nia laran.
Depois de aprende tiha lingua, madre sira haruka ami ba hela iha comunidade keta-ketak hodi halao apostolado. Wanjin, Ascencion Nicol Community, mak comunidade nebe hau hela ba. Agradece Maromak tamba comunidade nebee hau hela ba localiza los iha aldeia ida nebee que dok uituan husi cidade. No fatin nee iha mos Igreja historico nian ida, nudar Basilica kiik ida iha Taiwan. Como que iha sociedade ida nee mayoria Catolica, nunee padre no madre sira nia missao boot tebes e sarani sira hotu nia contribuisaun ba igreja no unidade forte tebes.
Hau haksolok tebes ho oportunidade ida nee;  maibe hau mos sente tauk tamba ema hotu iha expectasaun boot tebes mai ami atu fahe buat barak ho sira.
Liu tiha fulan hirak iha comunidade nee, madre provincial haruka ami ida idak atu participa iha actividades ou programa Igreja nian. No ami mos ajuda iha servico pastoral hanesan visita familia sira;  liliu ba sira be ferik e katuas no mos sira be moras. No lori comunga ba avo katuas ou ferik sira nebee mak saude la saudavel. Ami mos participa iha reza ba familia sira nia uma semana ida dala ida no seluk tan. Ami nia presensa halo sarani sira  aprecia tebes  maski ho ami nia fraqueza barak nebee mak ami iha.Nudar ema strangeiro ida iha fatin nee,  buat barak tebes mak ami presisa atu adapta ba. Dificuldade bot liu mai ami mak lingua nebee. Tamba ami aprende Mandarin mas iha fatin ida nee ema hotu koalia lian Taiwanese rasik nebee que diferente tebes ho lian Mandarin. 
     Atu haklean liu tan experiencia ida nee,  ikus mai madre provincial haruka hau ba halao pastoral iha foho, ba hamutuk ho ema aboriginal sira. Ho fiar iha Maromak nia grasa, hau mos aceita ho madre nia sugestão ida nee, e  ikus mai hau consegue ba no experiencia ksolok nee hamutuk ho ema rai nain sira. No iha neba,  hau sai hanesan voluntário atu acompanha avo katuas ho ferik sira iha centro ida, nebee mak governo estabiliza. Hau sente oportunidade ida nee sai hanesan evento boot ida mai hau nia moris. No hau sente haksolok tebes fahe hau nia moris ho maluk hirak nee. Sira nia simplicidade no hospitalidade halo hau fasil liu  atu adapta ho sira. Sira nia domin halo hau sente hanesan sira hau nia familia rasik. Iha fatin aboriginal ne mos hau descobre katak ita iha cultura nebee atu hanesan. Liliu ita iha rasa nebee hanesan nunee fasil liu atu toman malu. Claro que hau mos hasoru desafius barak, liliu wainhira hau hamrik iha sira nia oin atu fahe experencia ruma. Hau nia lingua sei limite tebes maski aprende ona lingua iha tinan rua nia laran. Maibe agradece Maromak,  ba ema sira nia laran luak no domin hodi ajuda no suporta hau wainhira hau sente tauk no lakon confiansa. Sira fo coragem mai hau,  wainhira hau hamriik iha sira nia oin hodi fahe hau nia experencia fiar nian ho sira. Nudar madre ida iha sira nia leet, sira nia considerasaun boot tebes maski iha buat barak mak hau sei kuran.
Hau sente katak experencia hirak nee hotu ajuda tebes hau iha hau nia formasaun nudar juniora e liliu halo hau realiza liu tan moris nudar misionaria nee nia significa nebe que bot tebes duni.
Experiencia hirak ne’e mos haboot hau nia fiar iha Maromak no liliu haklean hau nia relasaun nebee intima ho Nia. Hau mos aprende buat barak iha hau nia Apostolado hirak nee, e liliu iha comunidade nebee mak hau hela ba. Agradece ba hau nia madre sira nia domin no suporta nebe halo hau forte hodi continua dalan sagrado ida nee. Maromak nia domin nee boot tebes duni mai hau,  liliu iha ema hirak nebee mak hau hasoru loron loron halo hau realiza domin nee. 

Ho fiar katak hau nia presensa hamutuk ho maluk hirak nee,  bele mos hafanun sira iha sira nia fiar no halo sira realiza Maromak nia domin iha sira nia moris. 

Saturday, February 15, 2020


MISAUN ROMAN NIA FUTURU
Husi:
Ir. Alzira Dos Reis O.P

Hanesan tempu lao liu
Rai nakaran destinu nia hakmatek
Lahatene los diresaun iha ne'ebe
Laiha opsaun atu dehan lae!
Nafatin hamrik hodi lao

 Husi Ora's ba Loron Semana ba fulan
Tinan nia rohan haketak ita husi mehi
Kolen laiha impede vontade Ho lian halerik maibe lao ba nafatin

 Hau belun sira kaer metin ita nia abut
Ba lia menon husi ita nia Irmã sira
Tan buat nebe sira fahe mai ita mak sei fo fuan barak ba ema hotu

Husi o mak  ami nia mahon
Oras ne'e bele fo adeus Ida
Oras mos sempre fo bem vindo Iha misaun foun, husi mahon Congregasaun nian.

Saturday, January 11, 2020

Vokasaun



Sunday, December 22, 2019

“The Word Became Flesh and Made His Dwelling among Us”


“The Word Became Flesh and Made His Dwelling among Us”  




     Now that the Liturgical season of the Christmas is upon us. I wonder why God chose to save us by becoming Man. Celebrating the Christmas in the Philippines has given us the real essence of Incarnation, where we are together with our Formators, live a simple life through offering Christmas gift of presence and love to one another. I think the real meaning of Christmas is presence, as Christ is present among us is what exactly Incarnation means. Why God became like you and me.
      The word incarnation means “embodiment of God in the person of Christ.” From the Latin word, “incarnationem” w means “act of being made flesh” used by Church writers especially in reference to God in Christ.  It is necessary to know, to understand and be convinced that Jesus Christ became man to remind us that we are the beloved sons and daughters of God. In fact, the Incarnation means for us personally, that God became who we are. He became a human person like you and me to heal our wounded souls because as human beings, we have strengths and fragilities. Acknowledging our imperfections, weaknesses, and inconstant creatures; which bounded so much with limitations of time and space God chose to be like us. Therefore, the Son of God becoming Man is a special gift of love and generosity that God has for us. “The Word became flesh is to save and reconcile us with God who ‘loved us and sent his Son to be the expiation for our sins. “The Father has sent his Son as the Savior of the world, and he was revealed to take away sins” (CCC 457).
         Who is God who became human? God is the fullness of all being and perfection. He is eternal, all-powerful, all-good and loving. He is also our creator, our first beginning and our last end. When Jesus Christ took on the flesh in the womb of the Blessed Virgin Mary, human nature was changed. Since Christ united himself with humanity he raised up our dignity to a whole new level.
      Being a missionary, we are living like Christ among the poor. We do not distinguishing ourselves among them, because in them we see the incarnate God. We continue his mission on bringing people to God. Christ came down to be human, he builds a new unity between God and man and this is the act of God’s mercy. Fr. Ramon Zubieta our great founder an authentic disciple of Christ, being poor in the spirit in order to save the women and children in the Peruvian jungle. That is the true missionary is, living among the natives where they need us most. Forgetting oneself is to give life to others. The incarnation is not happening only in the past it continues in you and me.



                                                           By: Rosaria Aurea Ximenes





Sunday, December 15, 2019

Prepara dalan ba Nia


Prepara Dalan ba Nia



     
                    Tempu advento mos tempu ida atu prepara dalan ba Na’i.

     Moris ne’e hanesan dalan ida. Dalan ida nebe ema hotu liu. Liu husi dalan ida ita La’o  husi fatin ida ba fatin seluk. Lor-loron ema barak la’o. Balun la’o ain, balun sa’e kareta, balun sa’e ro, balun sa’e aviaun maibe importante liu antes atu la’o ba fatin ida precisa hatene tansa hau la’o,  hau atu la’o ba nebe ?no  hau nia dalan mak ida nebe’e los? Wainhira ita husu perguntas sira  iha leten, ita iha entusiasmo no hakarak lalais atu  la’o no to’o  ba fatin nebe ita hakarak ba. Atu to’o ho diak antes ita la’o, ita mos precisa prepara an.
     Semana ida ne’e, ita tama iha semana ba dala tolu tempu advento nian,  hamutuk ho saun Jose no Nain feto nebe la’o ba Belem nune’e Jesus bele moris ba. La’o ho haksolok, fo savor ba dalan nebe ita liu atu nune’e ita bele prepara ita nia fuan atu nune’e bele sai Jesus ninia Belen.
    Dalan dook liu no importante nebe ita atu la’o ba mak dalan atu descobre murak mean iha ita nia laran. Buat nebe furak liu it abele hetan iha ita nia fuan, tan iha neba ita descobre Maromak ninia hakarak mai ita ida-idak.
    La’o ba! Ida-idak la’o tuir nia dalan rasik Maibe hanoin nafatin saida mak importante iha dalan  moris nian. Hadomi no tau matan ba familia liu-liu ba inan aman, halo diak ba ema seluk, ajuda ema seluk, haka’as an hatudu domin ba sira nebe halo a’at mai ita no koko nafatin atu sai instrumento Maromak nia domin iha ita le’et. 

Prepara dalan ba Nia, atu husik ita nia fuan sai Jesus ninia Belen, husik Jesus moris iha ita ida-idak nia fuan nune’e ita iha fuan ida nebe hatene agradese, hatene haksolok, hatene cria paz no hatene hadomi lolos hanesan Nia hadomi ita.


By: Sr. FatimaPui






Wednesday, December 11, 2019

Tempu atu Troka


                                       
                                              “Tempu atu Troka”
                                       

     
     Buat nebe permanente iha ema nia moris mak troka ou muda. Ema barak gosta troka husi fatin ida ba fatin seluk, balun gosta troka sasan, la kontente ho sasan uitoan deit, ohin hakarak ida, aban hakarak ida seluk, balun troka husi serbisu id aba serbisu ida seluk, iha mos ema balun la kontente ho ema ida deit, hakarak troka mos “partner”. Ohin jura hakarak mate ka moris ho ninia feen ou nia la’en maibe aban hare ema ida diak liu iha mos hakarak atu troka ninia kaben ho ema seluk.
     Ida ne’e mak realidade iha moris ema nian. Maibe iha Segundo domingo de Advento saun Joao Batista iha evanjelho saun Mateus 3:1, katak “TROKA IMI NIA HAHALOK”. 
    Moris iha mundo ne’e ema gosta liu atu halo buat nebe la’os Maromak nia hakarak. Ema gosta halo tuir deit ninia hakarak rasik maibe se ema  bele troka  ninia sasan, balun bele troka husi fatin ida ba fatin seluk, bele troka serbisu no  dala ruma ema balun mos bele  troka mos ninia “partner”, entaun bele dehan katak ema  iha kapacidade atu troka  ninia hahalok.
     Troka hahalok la’os buat nebe facil deit, precisa tempu no esforço maka’as husi ema ida-idak.. Troka  hahalok nebe seidauk diak ba hahalok diak katak ema ida-idak koko  moris tuir hanesan sarani ida nebe Maromak hadomi.
Hau hanesan sarani, hanesan Maromak oan hau simu domin husi Nia, hau iha deber mos atu halo hanesan. Simu domin husi Nia, koko fahe tutan domin ida ne’e. Maromak halo diak mai hau no halo hau haksolok, hau mos koko halo diak no halo hau nia maluk haksolok.  Ho razaun ida ne’e atu troka hahalok nia esforso rasik deit sei susar uitoan nune’e  ema precisa Maromak ninia grasa. 
    Ita tempu prepara an nian, atu simu Jesus iha tempu natal, husik Maromak ninia Espirito hela iha ita nia laran, moris iha ita nia fuan, reflete iha ita nia moris atu nune’e ema seluk bele hare Maromak ninia prezensa liu husi ita. Tan ita mak instrumento ba Maromak nia domin no laran luak.


By: Sr. FatimaPui

Sunday, December 1, 2019

Matan Moris


Matan Moris!
By: Sr. Fatima Pui, OP

 
  Kreda fo tempu ba ita fiar nain sira, tempu especial atu prepara an. Tempu ida ne’e  ita bolu tempu Advento. Liafuan ida nebe ita rona husi liafuan diak iha primeiro domingo tempu advent husi evangelho saun Mateus nian  mak “Matan Moris”.  

    Matan moris!  iha lian ingles katak” stay awake. Matan moris fo hanoin mai hau atu fo valor no aprecia tempu hot-hotu. Tempu horseik liu tiha ona, tempu abanbairua nian seidauk to’o no tempu ohin loron nian iha ninia folin boot, tenki aproveita ho diak. Koko uza tempu ohin loron nian hodi halo buat nebe  iha folin ba ita nia moris.  Tempu ohin loron nian wainhira  liu nia  sei la fila fali mai.
     
     Jesus moris iha rai Belen iha  tinan rihun rua liu ba, Nia moris iha ita le’et, no Nia sei mai fali iha loron ikus. Matan moris halo ita descobre ninia prezensa iha ita nia moris lor-loron atu loron ida sei to’o mai toman ita prepara an nafatin.
     
      Tempu advento fo hanoin fali mai ita atu matan moris hodi prepara an. Prepara an oinsa? Maluk barak prepara an hodi sosa sasan foun ba tempu natal, halo dosi, prepara hahan midar, sosa kareta, hamos uma, balun halo uma foun, halo belen iha uma oin no prepara buat seluk tan maibe la’os deit ida ne’e.
    
    Tempu ida  ne’e precisa  fo tempu ba Jesus, hametin ita nia relasaun ho nia liu husi ita nia orasaun no halo diak ba ema seluk. Gasta ita nia tempu iha tempu ida ne’e atu halo diak no hatudu ita nia domin ba ema seluk atu sira moris bele senti katak Maromak hadomi sira.
    Karik maluk balun hirus malu  familia uma laran no la gosta malu  ho ninia vizinho no  maluk ruma,  tempu ida ne’e koko atu bele buka malu koalia ba malu nune’e bele iha fuan nebe hakmatek haksolok hodi simu Jesus.
   Iha tempu ida ne’e gasta ita nia tempu ba buat nebe esensial no importante iha ita nia moris. La precisa tauk gasta tempu atu halo diak no hadomi ema seluk.
Matan moris nafatin hodi hein Nia mai!Hein ho esperansa, domin, ksolok no hakmatek.